Перевод: с латинского на английский

с английского на латинский

С английского на:
Латинский
С латинского на:
Английский

yet why

Толкование Перевод

1 tamen

tămen, adv. [perh. from tam and en, Corss. Ausspr. 1, 842; but cf. Rib. Lat. Part. p. 27 sqq.], notwithstanding, nevertheless, for all that, however, yet, still, etc.
I.
In gen.
A.
With a corresp. concessive or conditional particle ( quamquam, quamvis, etsi, etiamsi, tametsi, licet, si, ut, cum, etc.; tamen stands at the beginning of the clause or after a prominent word; cf.: certe, nihilo minus).
1.
With quamquam:
verumtamen, quamquam abest a culpā, suspitione tamen non caret,
Cic. Rosc. Am. 20, 55:
quamquam me vester honos vigilare jubet, tamen, etc.,
id. Agr. 2, 28, 77; id. Imp. Pomp. 1, 1; 12, 34; id. Cat. 2, 9, 19; 3, 12, 29.—
2.
With quamvis:
quamvis sit magna (exspectatio), tamen eam vinces,
Cic. Rep. 1, 23, 37.—
3.
With etsi:
etsi abest maturitas aetatis, jam tamen, etc.,
Cic. Fam. 6, 18, 4; cf.:
sed tamen etsi omnium causā, quos commendo, velle debeo, tamen, etc.,
id. ib. 13, 71.—
4.
With tametsi:
tametsi miserum est, tamen, etc.,
Cic. Rosc. Am. 20, 55:
tametsi ille venerit, tamen,
id. Imp. Pomp. 5, 13; 17, 51; Sall. C. 3, 2; Caes. B. G. 1, 30; 7, 43, and v. tametsi, II.—
5.
With etiam si:
etiamsi natura abripuit, virtus tamen, etc.,
Cic. Rep. 1, 16, 25; id. Caecin. 21, 59; id. Div. 2, 64, 131:
etiam si ab hoste defendant, tamen,
id. Imp. Pomp. 5, 13.—
6.
With licet:
licet tibi significarim, ut ad me venires: tamen intellego, etc.,
Cic. Att. 3, 12, 3.—
7.
With ut:
equidem, ut verum esset... tamen arbitrarer, etc.,
Cic. Rep. 1, 6, 11.—
8.
With si:
si taceo, interii tamen,
Plaut. Mil. 2, 3, 36:
si Massilienses per delectos cives... reguntur, inest tamen in eā conditione, etc.,
Cic. Rep. 1, 27, 43:
si ipsa minus honestas, contumelia tamen, etc.,
id. Part. Or. 26, 92:
si omnes deos hominesque celare possimus, nihil tamen, etc.,
id. Off. 3, 8 fin.; id. Imp. Pomp. 17, 50; id. Cat. 3, 3, 7:
si nullus erit pulvis, tamen excute nullum,
Ov. A. A. 1, 151; Curt. 5, 8, 15; 7, 5, 42.—
9.
With cum:
cum ea consecutus nondum eram... tamen, etc.,
Cic. Fam. 3, 7, 5; id. Rep. 1, 10, 16:
cui (senatus auctoritati) cum Cato et Caninius intercessissent, tamen est perscripta,
id. Fam. 1, 2, 4.—
B.
Without correl. particle:
retraham ad me illud argentum tamen,
Ter. Heaut. 4, 2, 11: Divitiacus dixit, scire se illa esse vera;
sese tamen amore fraterno commoveri,
Caes. B. G. 1, 20: expellitur ex oppido Gergoviā;
non destitit tamen,
id. ib. 7, 4:
equites conflixerunt, tamen ut nostri superiores fuerint,
id. ib. 5, 15:
propterea quod reliquis tamen fugae facultas daretur, Sequanis vero, etc.,
at least, id. ib. 1, 32; so,
neque recordatur illi ipsi tam infelici imperatori patuisse tamen portus Africae,
Liv. 28, 43, 17:
quo, defendente nullo, tamen armatis adscendere esset difficile,
Hirt. B. G. 8, 33; Sall. C. 20, 12; Curt. 4, 4, 21; 4, 6, 28:
semper Ajax fortis, fortissimus tamen in furore,
Cic. Tusc. 4, 23, 52:
qui plusque fore dicant in pluribus consilii quam in uno, et eandem tamen aequitatem,
id. Rep. 1, 35, 55:
id ipsum tam mite ac tam moderatum imperium tamen, quia unius esset, deponere eum in animo habuisse quidam auctores sunt,
Liv. 1, 48, 9:
et Philippus minime, quin rebellandum esset, dubius, quia tamen inmaturae ad id vires erant, ad moram, etc.,
id. 39, 35, 2 Weissenb. (dub.): haec e pectoribus altis et eruditis orta sunt;
illud tamen non minus admirabile, quod servilis animus cepit,
Val. Max. 3, 3, 7.—Emphat., beginning a sentence:
tamen contemptus abs te, haec habui in memoriā,
Ter. Eun. 1, 2, 90:
tamen aliquid nullius est... tanta copia quae enarrare tuas res gestas possit. Tamen adfirmo, etc.,
Cic. Marcell. 2, 4; Liv. 21, 55, 10.—
II.
Esp.
A.
With sed, in transitions, in resuming the thought after a parenthesis, or in limiting or correcting something already said, or some inference from it, but yet, but nevertheless, but still:
hi non sunt permolesti: sed tamen insident et urgent,
Cic. Att. 1, 18, 2:
sed tamen velim scire, etc.,
id. Rep. 1, 30, 46:
difficile factu est, sed conabor tamen,
id. ib. 1, 43, 66:
ipse ad me non venisset... sed tamen,
id. Fam. 4, 3, 1:
quicquid arte fieri potuerit—non enim jam satis est consilio pugnare... —sed tamen quicquid elaborari aut effici potuerit,
id. ib. 9, 16, 2:
non perfectum illud quidem, sed tolerabile tamen,
id. Rep. 1, 26, 42; id. Imp. Pomp. 4, 10; 17, 52; id. Cat. 2, 9, 20; 4, 5, 9:
gravi morbo est inplicitus. Sed animo tamen aegrum magis quam corpore, etc.,
Liv. 40, 56, 9; Curt. 4, 4, 12; Sen. Q. N. 6, 16, 3; cf. also verumtamen. —
B.
Si tamen, if at least, if only, = si modo:
aliqua et mihi gratia ponto est: Si tamen in medio quondam concreta profundo Spuma fui,
Ov. M. 4, 537; so id. Tr. 3, 14, 24:
si tamen illi (amici) non gravantur,
Plin. Ep. 3, 1, 4; 6, 21, 6 et saep.—
2.
Ellipt. (very rare): utilissimo quidem exemplo;
si tamen acta excellentissimorum virorum humiliter aestimare... permittitur ( = ita tamen utilissimo, si, etc.),
Val. Max. 2, 7, 14.—
C.
In an interrogation:
si quinque hominum milibus ad vim, facinus caedemque delectis locus quaeritur, tamenne patiemini vestro nomine contra vos firmari opes?
in spite of this, notwithstanding this, Cic. Agr. 2, 28, 77;
so. si... tamenne?
id. Fl. 10, 21; id. Font. 7, 16 (3, 6); id. Dom. 19, 50.—Without ne:
cur nolint, etiam si tacerent, satis dicunt. Verum non tacent. Tamen his invitissimis te offers?
Cic. Div. in Caecil. 6, 21: —Quare tamen per plures dies motus [p. 1839] fuit? yet why, etc., Sen. Q. N. 6, 31, 1;
so even at the beginning of a letter: tamen a malitiā non discedis?
and yet, Cic. Fam. 9, 19, 1.—
D.
Ac tamen, and yet, and that although: admirabile est quantum inter omnis unus excellat;
ac tamen, cum esset Demosthenes, multi oratores fuerunt, etc.,
Cic. Or. 2, 6; 8, 26; id. Sest. 54, 115:
quantus iste est hominum error! Ac tamen facile patior, etc.,
id. Rep. 2, 15, 29; cf.:
atque is tamen aliquis Ligarius non fuit,
yet not even, id. Lig. 7, 22.—
E.
Neque... nec tamen, nor, on the other hand, and yet not:
Cyri vitam legunt, praeclaram illam quidem, sed neque tam nostris rebus aptam nec tamen Scauri laudibus anteponendam,
Cic. Brut. 29, 112.—
F.
Ne tamen, that by no means:
veni igitur, quaeso, ne tamen semen urbanitatis unā cum re publicā intereat,
Cic. Fam. 7, 31, 2.—
G.
With rel. pron.: qui tamen, etc., who however, although he ( she, it, they, etc.):
L. Lucullus, qui tamen eis incommodis mederi fortasse potuisset,... partem militum Glabrioni tradidit,
Cic. Imp. Pomp. 9, 26:
ut possint eam vitam, quae tamen esset reddenda naturae, pro patriā potissimum reddere,
id. Rep. 1, 3, 5:
perturbat me etiam illud interdum, quod tamen, cum te penitus recognovi, timere desino,
id. Deiot. 2, 4; id. Cat. 4, 11, 23: fuit mirificus in Crasso pudor, qui tamen non modo obesset ejus orationi, sed etiam prodesset, and yet its effect was, etc., id. de Or. 1, 26, 122:
si vetustum verbum sit, quod tamen consuetudo ferre possit,
id. ib. 3, 43, 170.—Qui tamen sometimes introduces a paranthetical concession:
alter, qui tamen se continuerat, senserat tantum aliud atque homines exspectabant,
Cic. Sest. 53, 114 (v. Fischer, Gram. p. 573, 5).—
H.
Strengthened by nihilominus:
etsi verum judicabant, tamen nihilominus, etc.,
Cic. Clu. 28, 76: tamen nihilominus Aien aristeuein, etc., id. Fam. 13, 15, 2.
► For tam = tamen, v.
tam, IV.

Lewis & Short latin dictionary > tamen
2 adhuc

ăd-huc, adv.
I.
Prop., of place, to this place, hitherto, thus far (designating the limit, inclusive of the whole space traversed: hence often joined with usque; cf.
ad, A. 1. B.): conveniunt adhuc utriusque verba,
thus far, to this point, the statements of both agree, Plaut. Truc. 4, 3, 20:
adhuc ea dixi, causa cur Zenoni non fuisset,
Cic. Fin. 4, 16, 44; cf. Auct. Her. 1, 9, 16:
his oris, quas angulo Baeticae adhuc usque perstrinximus,
Mel. 3, 6, 1.—Hence, in the desig. of measure or degree, so far, to such a degree:
et ipse Caesar erat adhuc impudens, qui exercitum et provinciam invito senatu teneret,
Cic. Fam. 16, 11, 4; so Liv. 21, 18, 4; Quint. 2, 19, 2; 8, 5, 20.—More frequently,
II.
Transf.
A.
Of time, until now, hitherto, as yet (designating the limit, together with the period already passed; cf.
ad, 1. B.): res adhuc quidem hercle in tuto est,
Plaut. Merc. 2, 3, 48:
celabitur itidem ut celata adhuc est,
Ter. Phorm. 4, 3, 20:
sicut adhuc fecerunt, speculabuntur,
Cic. Cat. 1, 2, 6:
ille vidit non modo, quot fuissent adhuc philosophorum de summo bono, sed quot omnino esse possent sententiae,
id. Fin. 5, 6, 16:
haec adhuc (sc. acta sunt): sed ad praeterita revertamur,
id. Att. 5, 20; so ib. 3, 14 fin.; 5, 17, 46; id. Agr. 3, 1, 1:
Britanni, qui adhuc pugnae expertes,
Tac. Agr. 37; so Curt. 7, 7, 8 al.—With usque or semper:
usque adhuc actum est probe,
Plaut. Mil. 2, 6, 107; so id. Ps. 4, 7, 14; Ter. And. 1, 5, 27; id. Ad. 4, 4, 23; 5, 4, 5; id. Hec. 4, 1, 29; Cic. Rep. 2, 20:
quod adhuc semper tacui et tacendum putavi,
Cic. de Or. 1, 26, 119.—With dum in subordinate propositions, for the purpose of more accurate desig. of time:
quae adhuc te carens, dum hic fui, sustentabam,
what I have endured during the whole time that I have been here, until now, Plaut. Capt. 5, 1, 4:
adhuc dum mihi nullo loco deesse vis, numquam te confirmare potuisti,
Cic. Fam. 16, 4; so ib. 18.—Hence the adverbial expression (occurring once in Plautus): adhuc locorum, until now, hitherto: ut adhuc locorum feci, faciam sedulo, Capt. 2, 3, 25.— Adhuc denotes not merely a limitation of time in the present, but also, though more rarely, like usque eo and ad id tempus, and the Engl. as yet, in the past:
adhuc haec erant, ad reliqua alacri tendebamus animo,
Cic. Div. 2, 2, 4:
Abraham vero adhuc stabat,
Vulg. Gen. 18, 22:
unam adhuc a te epistulam acceperam,
Cic. Att. 7, 2:
cum adhuc sustinuisset multos dies,
Vulg. Act. 18, 18:
scripsi etiam illud quodam in libello... disertos me cognōsse nonnullos, eloquentem adhuc neminem,
id. de Or. 1, 21:
una adhuc victoria Carus Metius censebatur,
Tac. Agr. 45.—
B.
Adhuc non, or neque adhuc, not as yet, not to this time: nihil adhuc, nothing as yet, or not at all as yet: numquam adhuc, never as yet, never yet:
cupidissimi veniendi maximis injuriis affecti, adhuc non venerunt,
Cic. Verr. 2, 2, 27, 65:
me adhuc non legisse turpe utrique nostrum est,
id. Fam. 7, 24, 7; so id. 3, 8, 25; 6, 14; 14, 6, 2; Mart. 7, 89, 10:
cui neque fulgor adhuc nec dum sua forma recessit,
Verg. A. 11, 70:
nihil adhuc peccavit etiam,
Plaut. Pers. 4, 4, 78:
nihil adhuc est, quod vereare,
Ter. Heaut. 1, 2, 1:
sed quod quaeris, quando, qua, quo, nihil adhuc scimus,
Cic. Fam. 9, 7, 4; so 9, 17, 7; Caes. B. C. 3, 57; Nep. Milt. 5:
numquam etiam quicquam adhuc verborum est prolocutus perperam,
Plaut. Am. 1, 1, 92; cf. id. Capt. 5, 2, 7.—
C.
For etiam nunc, yet, still; to denote continuance (apparently not used by Cic.):
stertis adhuc?
are you still snoring? Pers. 3, 58;
adhuc tranquilla res est,
it is still quiet, Ter. Ph. 3, 1, 15; so id. Ad. 1, 2, 42:
Ephesi regem est consecutus fluctuantem adhuc animo,
Liv. 33, 49, 7; so 21, 43, 14; Tac. A. 1, 8, 17; id. H. 2, 44, 73; 4, 17; id. Germ. 28; Suet. Aug. 56, 69; Plin. Ep. 4, 13, 1; Curt. 8, 6, 18: quinque satis fuerant; nam sex septemve libelli est nimium: quid adhuc ludere, Musa, juvat? why play still, still more, or further? Mart. 8, 3; so id. 4, 91.—
D.
Hence also to denote that a thing is still remaining or existing:
at in veterum comicorum adhuc libris invenio,
I yet find in the old comic poets, Quint. 1, 7, 22:
quippe tres adhuc legiones erant,
were still left, Tac. H. 3, 9; so id. G. 34; id. Ann. 2, 26; Mart. 7, 44, 1.—With vb. omitted:
si quis adhuc precibus locus, exue mentem,
Verg. A. 4, 319.—
E.
To denote that a thing has only reached a certain point, now first, just now: cum adhuc ( now for the first time) naso odos obsecutus es meo, da vicissim meo gutturi gaudium, Plaut. Curc. 1, 2, 9:
gangraenam vero, si nondum plane tenet, sed adhuc incipit, curare non difficillimum est,
Cels. 5, 26, 34; so Mart. 13, 102.—Hence, with deinde or aliquando following:
quam concedis adhuc artem omnino non esse, sed aliquando,
Cic. de Or. 1, 58, 246:
senatus priusquam edicto convocaretur ad curiam concurrit, obseratisque adhuc foribus, deinde apertis, tantas mortuo gratias agit, etc.,
Suet. Tit. 11; so Tac. A. 11, 23.—
F.
To denote that a thing had reached a certain limit before another thing happened (in prose only after Livy), still, yet, while yet:
inconditam multitudinem adhuc disjecit,
he dispersed the multitude while yet unarranged, Tac. A. 3, 42.—
G.
For etiam, insuper, praeterea, to denote that a thing occurs beside or along with another (belonging perhaps only to popular language, hence once in Plaut., and to the post-Aug. per.), besides, further, moreover:
addam minam adhuc istic postea,
Plaut. Truc. 5, 18:
unam rem adhuc adiciam,
Sen. Q. N. 4, 8:
sunt adhuc aliquae non omittendae in auro differentiae,
Plin. 33, 2, 10, § 37; so Quint. 2, 21, 6; 9, 4, 34; Val. Fl. 8, 429; Tac. A. 1, 17; id. Agr. 29; ib. 33; Flor. 1, 13, 17; Vulg. Amos, 4, 7; ib. Joan. 16, 12; ib. Heb. 11, 32.—
H.
In later Lat. adhuc is used like etiam in the Cic. per., = eti, yet, still, for the sake of emphasis in comparisons; then, if it cnhances the comparative, it stands before it; but follows it, if that which the comp. expresses is added by way of augmentation; as, he has done a still greater thing, and he has still done a greater thing (this is the view of Hand, Turs. I. p. 166):
tum Callicles adhuc concitatior,
Quint. 2, 15, 28:
adhuc difficilior observatio est per tenores,
id. 1, 5, 22:
si marmor illi (Phidiae), si adhuc viliorem materiem obtulisses, fecisset, etc.,
Sen. Ep. 85, 34:
adhuc diligentius,
Plin. 18, 4: cui gloriae amplior [p. 36] adhuc ex opportunitate cumulus accessit, Suet. Tib. 17:
Di faveant, majora adhuc restant,
Curt. 9, 6, 23; so Quint. 10, 1, 99; Tac. G. 19; Suet. Ner. 10.
I.
Adhuc sometimes = adeo, even (in the connection, et adhuc, -que adhuc; v. adeo, II.).
a.
Ita res successit meliusque adhuc, Plaut. Bacch. 4, 9, 18:
Tellurem Nymphasque et adhuc ignota precatur flumina,
Verg. A. 7, 137:
Nil parvum sapias et adhuc sublimia cures,
Hor. Ep. 1, 12, 15; so ib. 2, 2, 114; Liv. 22, 49, 10; Sen. Ep. 49, 4.—
b.
Absol.:
gens non astuta nec callida aperit adhuc secreta pectoris licentiā joci,
Tac. G. 22:
cetera similes Batavis, nisi quod ipso adhuc terrae suae solo et caelo acrius animantur,
ib. 29, 3 (cf.: ipse adeo under adeo, II., and at the end); so Stat. S. 1, 2, 55.—See more upon this word, Hand, Turs. I. pp. 156-167.

Lewis & Short latin dictionary > adhuc
3 sed

sed or (old) set, conj. [old abl. of sui; cf. 2 se].—After a negative clause and introducing a direct opposition, but, on the contrary, but also, but even, but in fact: Non cauponantes bellum, sed belligerantes, Enn. ap. C.: oti fructus est non contentio animi, sed relaxatio: nemo iudicium reprehendit, sed legem.—Introducing a climax, usu. in the formula, non modo or non solum... sed, or sed etiam, not only, not merely... but, but also, but even, but indeed: non modo falsum illud esse, sed hoc verissimum: iudicetur non verbo, sed re, non modo non consul, sed etiam hostis Antonius, not only not... but even: omnia eius non facta solum, sed etiam dicta meminisset: neque vero se populo solum, sed etiam senatui commisit, neque senatui modo, sed etiam, etc.: multiplicatusque terror non infimis solum, sed primoribus patrum, L.—After non (in the sense of non modo): qui se non opinari, sed scire, non audivisse, sed vidisse dicit: non infimam plebem accendere sed ipsa capita plebis, L.—After ne... quidem (more emphatic than non modo): tu porro ne pios quidem, sed piissimos quaeris, I will not say virtuous men, but the most virtuous.—Restrictive, but, yet, however: est ille quidem valde severus, sed abhorret ab huius saeculi licentiā: paulo sedatiore tempore est accusatus, sed eādem fere lege: difficile factu est, sed conabor tamen: plerique patriae, sed omnes famā atque fortunis expertes, S.—In a transition: non impedio, praesertim quoniam feriati sumus. Sed possumus audire aliquid, an serius venimus?: sed ad instituta redeamus: sed, si placet, in hunc diem hactenus.—Often after a parenthesis, but, now, I say: quos Metellus (facio iniuriam viro mortuo), sed ille consul, tum, etc.—With quid autem, in impatient questions: sed quid pertimui autem belua? but why in the world? T.: Sed quid ego hae autem nequiquam ingrata revolvo? V.—With vero, but in fact, but actually: nec iam cum Aq<*>io, sed vero cum Paullis confe. rendum!; cf. sed enim vero cum detestabilis res sit, quid, etc.? L.—Ellipt., with enim: sed revertor ad crimen; sed enim haec illius viri mentio vocem meam fletu debilitavit, but (I speak with difficulty), for, etc.: Progeniem sed enim Troiano a sanguine duci Audierat, but (she was in dread), for she had heard, etc., V.—In a climax, without a preceding negative, but, but in fact, but also: hic mihi primum meum consilium defuit, sed etiam obfuit.
* * *

CONJ

but, but also; yet; however, but in fact/truth; not to mention; yes but

Latin-English dictionary > sed
4 nam

nam conj. [GNA-]. I. Introducing an explanation, for (in prose beginning the sentence, except when enclitic with an interrog. word): is pagus appellabatur Tigurinus, nam civitas in pagos divisa est, Cs.: Pauca... Expediam dictis; prohibent nam cetera Parcae Scire, V.: Belua multorum es capitum; nam quid sequar? H.—Introducing a parenthesis, for certainly, but: colenda iustitia est, cum ipsa per sese (nam aliter iustitia non esset), tum, etc.—Resuming the thought after a parenthesis: simul atque cognovit (audi, audi, atque attende...), nam simul ac me audivit, etc. —With illud or quod, introducing a minor consideration or an exception, for, but: bene, quod Mens, Fides consecratur... nam illud vitiosum Athenis, quod fecerunt Contumeliae fanum.—Introducing an example or illustration, for example, for instance: sed vivo Catone multi oratores floruerunt. Nam et A. Albinus... Nam Q. Metellus, etc.— II. Introducing a reason, for, seeing that, inasmuch as: celebratote illos dies; nam multi saepe honores dis inmortalibus iusti habiti sunt, sed, etc.: alias urbīs condidere... nam de Carthagine silere melius puto quam parum dicere, S.: una domus erat... nam quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid, etc.: Iuppiter, hospitibus nam te dare iura loquuntur, V.: Mercuri (nam te docilis magistro Movit Amphion lapides canendo), etc., H.—In replies, introducing the reason for an implied answer, for, for assuredly, certainly: Sa. tamen tibi a me nullast orta iniuria... Ae. Nam hercle etiam hoc restat, i. e. (not yet); for that is to come hereafter, T.: nos hunc Heracliensem... de nostrā civitate eiciemus? Nam si quis putat... vehementer errat.—In a rhetorical climax, with ne... quidem: in corpora ipsorum, in liberos contumeliae editae. Nam avaritia ne sacrorum quidem spoliatione abstinuit, nay... not even, L.—In eager questions, beginning a clause, why?: Nam quae haec anus est, exanimata a fratre quae egressa'st meo? T.—As enclitic with an interrogative: quisnam igitur tuebitur P. Scipionis memoriam mortui?: in incerto habuere, quidnam consili caperent, S.: num nam haec audivit? T.: quis est nam ludus in undis, V.
* * *

CONJ

for, on the other hand; for instance

Latin-English dictionary > nam
5 quod

quod adv. and conj. [ acc n. of 1 qui]. I. As adv., in respect of which, as to what, in what, wherein: quod me accusat, sum extra noxiam, T.: siquid est Quod meā operā opus sit vobis, T.—After est or habeo, introducing that for which reason is given: in viam quod te des, nihil est, there is no necessity for you to, etc.: magis est quod gratuler tibi quam quod te rogem, I have more reason to congratulate, etc.: non est quod multa loquamur, we need not, H.— As to what, in so far as, to the extent that: Epicurus nunc, quod sciam, est ausus, etc.: homo, quod iuvet, curiosus.—In transitions, with a conj. or relat., in view of which, and in fact, but, and yet, accordingly, therefore, now: Quod si ego rescivissem id prius, and had I, etc., T.: tyranni coluntur... quod si forte ceciderant, tum, etc.: quod si regum virtus in pace valeret, S.: quod nisi pugnassem: quod nisi mihi hoc venisset in mentem: quod ut o potius formidine falsā Ludar, V. II. As conj, that, in that: Quid est quod laetus es? i. e. why are you merry, T.: quid istuc est, quod te audio Nescio quid concertasse, etc., what means it, that? etc., T.: quanta est benignitas naturae, quod tam multa gignit: hoc uno praestamus feris, quod conloquimur, etc.: erat illud absurdum, quod non intellegebat: Sin autem pro eo, quod summa res p. temptatur, etc., in view of the fact that, etc.: ad id, quod sua quemque mala cogebant, evocati, etc., aside from the fact that, etc., L. — That, because, since, for: quod viris fortibus honos habitus est, laudo: gaudeo, quod te interpel<*>o: tibi ago gratias, quod me liberas: quod spiratis, indignantur, L.: doluisse se, quod populi R. beneficium sibi extorqueretur, Cs.: falso queritur genus humanum, quod regatur, etc., S.: laudat Africanum, quod fuerit abstinens.—After verbs of saying or omitting, that, the fact that, the remark that, to say that: non tibi obicio, quod hominem spoliasti: accedit, quod delectatur, besides, he takes pleasure: adicite ad haec, quod foedus dedimus, L.: Adde, quod didicisse artīs Emollit mores, O.: pauca loquitur, quod sibi gratia relata non sit, Cs.: ne hoc quidem (dictum est), quod Taurum ipse transisti?: nox testis, quod nequeam lacrimas perferre parentis, V.—Introducing an explanation, in that: commemorat beneficia... quod venerat, etc., Cs.: bene facis, quod me adiuvas, in helping me: fecit humaniter, quod ad me venit: prudenter Romanus fecit, quod abstitit incepto, L.—Introducing a fact for comment, as to the fact that, as respects this that: Tu quod te posterius purges... huius non faciam, T.: quod vero securi percussit filium, videtur, etc.: quod ius civile amplexus es, video quid egeris: respondit; quod castra movisset, persuasum, etc., Cs.; cf. quod sit (Aurora) spectabilis... ego Procrin amabam, i. e. though Aurora be (called) beautiful... I was in love with Procris, O.—Introducing an exception, that, as far as: omnes mihi labores fuere leves, Praeter quam tui carendum quod erat, save that, T.: haec honesta, praeterquam quod nosmet ipsos diligamus, esse expetenda: adverso rumore esse, superquam quod male pugnaverat, not to mention that, L.: Excepto quod, etc., H.: memento te omnia probare, nisi quod verbis aliter utamur: pestilentia incesserat pari clade in Romanos Poenosque, nisi quod fames, etc., L.: tantum quod hominem non nominat, save that.—Introducing a reason (as real), because, since, for, that: idcirco arcessor, quod sensit, etc., T.: filium suum, quod pugnaverat, necari iussit, S.: omnīs (morbos) eā re suscipi, quod ita videatur, etc.: ne me ideo ornes, Quod timui, etc., H.: haec a custodiis loca vocabant, quod non auderent, etc., Cs.: me accusas, non quod tuis rationibus non adsentior, sed quod nullis: magis, quia imperium factum est, quam quod deminutum quicquam sit, L.: Propterea quod amat filius, T.: haec dicta sunt ob eam causam, quod, etc.
* * *
I
ADV

with respect to which
II
CONJ

because, as far as, insofar as

quod si -- but if

Latin-English dictionary > quod
6 enim

ĕnim, conj. [comp. of ĕ for pronom. stem i, and nam], a demonstrative corroborative particle. (Its position is regularly after the first word, or the first two or more closely connected words in the sentence;
only in the comic writers sometimes at the beginning. Put after est in the fourth place: in eo est enim illud,
Cic. Off. 1, 20, 67:
ab omnibus est enim, etc.,
id. Deiot. 13, 37;
al., see below. Put after quoque: id quoque enim traditur,
Liv. 2, 18; 3, 50; 23, 12; 27, 22; 30, 1; 33, 30; 36, 27; but not in Cicero, v. Madv. ad Cic. Fin. 2, 33, 108, p. 325.—Sometimes it divides an apparent compound:
quotus enim quisque,
Tac. Or. 26 fin.)
I.
To corroborate a preceding assertion, like equidem, certe, vero; hence freq. connected with these particles, esp. with vero (v. under B.), truly, certainly, to be sure, indeed, in fact: Ch. Te uxor aiebat tua Me vocare. St. Ego enim vocari jussi, certainly, I did order you to be called, Plaut. Cas. 2, 4, 2:
ornanda est enim dignitas domo,
Cic. Off. 1, 39, 139:
in his est enim aliqua obscuritas,
in fact, indeed, id. Tusc. 1, 32, 78:
ille (Dumnorix) enim revocatus resistere ac se manu defendere coepit,
in fact, indeed, Caes. B. G. 5, 7, 8:
tum M. Metilius, id enim ferendum esse negat,
it was really not to be endured, Liv. 22, 25:
enim istaec captio est,
this is clearly a trick, Plaut. Ep. 5, 2, 36:
enim me nominat,
positively he mentions my name, id. Trin. 5, 2, 10:
enim non ibis nunc vicissim, nisi scio,
you shall positively not go, id. Pers. 2, 2, 54; id. Capt. 3, 4, 60; cf. id. Most. 5, 2, 12: Th. Quid tute tecum? Tr. Nihil enim, nothing truly, Plaut. Most. 3, 1, 24; so,
nihil enim,
Ter. Ad. 4, 5, 22; id. Hec. 5, 4, 10; cf.:
enim nihil,
Plaut. Bacch. 4, 4, 51: Pa. Quid metuis? Se. Enim ne nosmet perdiderimus uspiam, id. Mil. 2, 5, 19:
tua pol refert enim,
id. Stich. 4, 2, 36:
certe enim hic nescio quis loquitur,
id. Am. 1, 1, 175:
certe enim,
id. ib. 2, 2, 26; id. As. 3, 3, 24; Ter. And. 3, 2, 23.—So too in ironical or indignant discourse:
tu enim repertu's Philocratem qui superes veriverbio!
you indeed! Plaut. Capt. 3, 4, 36:
ex his duo sibi putant concedi: neque enim quisquam repugnat,
Cic. Ac. 2, 13, 41 Goer.; cf. id. Mil. 3, 8; id. Deiot. 12, 33 sq.; id. Verr. 2, 1, 13; id. Phil. 7, 8; Liv. 7, 32; 34, 7; Hor. Ep. 1, 19, 44 al.:
non assequimur. Isti enim videlicet Attici nostri quod volunt, assequuntur,
Cic. Brut. 84, 288;
so (with videlicet),
id. Font. 9, 19; id. Cat. 2, 6, 12: Ca. Faxo haut tantillum dederis verborum mihi. Me. Nempe enim tu, credo, me imprudentem obrepseris, yes, indeed, I believe you are trying to take me in, Plaut. Trin. 1, 2, 23.—
B.
Strengthened by vero, and combined with it into one word, ĕnimvēro (unlike enim, usually beginning the sentence), yes indeed, yes truly, of a truth, to be sure, certainly, indeed:
enimvero Chremes nimis graviter cruciat adulescentulum,
Ter. Heaut. 5, 5, 1:
enimvero, inquit Crassus, mirari satis non queo, etc.,
Cic. de Or. 1, 36; Liv. 5, 25; 1, 51 fin.:
postridie mane ab eo postulo, ut, etc.: ille enimvero negat,
and of a truth, he denies it, Cic. Verr. 2, 4, 66; so,
ille enimvero,
id. ib. 2, 5, 39; Liv. 3, 35 fin.:
hic enimvero,
Cic. Verr. 2, 3, 60:
enimvero iste,
id. ib. 2, 3, 25.—In corroborating replies (cf. certe, I. A. 2.): Me. Ain vero? So. Aio enimvero, Plaut. Am. 1, 1, 188; cf. id. Pers. 2, 2, 2: Sy. Eho, quaeso, an tu is es? Ch. Is enim vero sum, id. Trin. 4, 2, 145: Al. Tun' te abisse hodie hinc negas? Am. Nego enimvero, id. Am. 2, 2, 127; id. As. 3, 3, 98; id. Am. 1, 1, 254: Pa. Incommode hercle. Ch. Immo enimvero infeliciter, Ter. Eun. 2, 3, 37.—And in ironical or indignant discourse: Da. Ubi voles, arcesse. Si. Bene sane:
id enimvero hic nunc abest,
that, to be sure, is wanting here as yet, Ter. And. 5, 2, 7; id. Phorm. 3, 1, 1:
enimvero ferendum hoc quidem non est,
Cic. Verr. 2, 1, 26; Liv. 43, 1; cf. id. 6, 14; 25, 41; 27, 30; 33, 46; 34, 58.
II.
Transf.
A.
To prove or show the grounds of a preceding assertion, for: haec sunt non nugae;
non enim mortualia,
Plaut. As. 4, 1, 63:
mihi vero omne tempus est ad meos libros vacuum: numquam enim sunt illi occupati,
Cic. Rep. 1, 9:
quas (geometricas formas) ut vidisset, exclamavisse, ut bono essent animo, videre enim se hominum vestigia,
id. ib. 1, 17 et saep. —In parenthetical sentences:
quocirca (dicendum est enim saepius), cum judicaveris, diligere oportet,
Cic. Lael. 22, 85; cf. id. Tusc. 2, 24, 58; id. Ac. 2, 7, 22:
rumpor et invideo (quid enim non omnia narrem?), etc.,
Ov. H. 16, 221:
di maris et caeli (quid enim nisi vota supersunt?), etc.,
id. Tr. 1, 2, 1 et saep.—
2.
Sometimes the assertion, the reason for which is given, is to be mentally supplied, Cic. Tusc. 5, 9, 26; cf. id. de Or. 2, 6, 24; id. Leg. 2, 7, 17: Am. Qui istuc potis est fieri, quaeso, ut dicis, jam dudum, modo? Al. Quid enim censes? te ut deludam contra? etc., what then do you think? Plaut. Am. 2, 2, 62; cf. Cic. Tusc. 1, 6, 10; Hor. S. 2, 3, 124; Curt. 5, 8; 10, 2 al.—So the expression: quid enim dicam? commonly ellipt.: quid enim? qs. for what can be objected to the assertion just made? quid enim de T. Tatio Sabino dicam, Liv. 4, 3, 12:
quid enim? fortemne possumus dicere eundem illum Torquatum?
Cic. Fin. 2, 22, 72; 2, 28, 93; id. Fam. 5, 15, 2; Lucc. ap. Cic. Fam. 5, 14, 2; Hor. S. 1, 1, 7; 2, 3, 132 et saep.—
B.
To explain a preceding assertion, for instance, namely: Sy. Si futurum est, do tibi operam hanc. Mi. Quomodo? Ut enim, ubi mihi vapulandumst, tu corium sufferas, Plaut. Poen. 4, 2, 33; Sc Metuo maxime. Pa. Quid metuis? Sc. Enim ne nos nosmet perdiderimus, id. Mil. 2, 5, 19: Lu. Di me perdant, si bibi, Si bibere potui. Pa. Qui jam? Lu. Quia enim obsorbui, why because, id. ib. 3, 2, 21; id. Am. 2, 2, 34; id. Capt. 4, 2, 104; id. Cas. 2, 6, 33; Ter. Heaut. 1, 2, 14:
quod enim,
App. M. 9, p. 228, 16: non igitur videtur nec frumentarius ille Rhodios nec hic aedium venditor celare emptores debuisse. Neque enim id est celare, quicquid reticeas;
sed cum, etc.,
Cic. Off. 3, 13 fin.:
antiquissimam sententiam, tum omnium populorum et gentium consensu comprobatam sequor. Duo sunt enim divinandi genera, etc.,
id. Div. 1, 6, 11; cf. id. de Imp. Pomp. 2, 6. See Hand, Turs. II. p. 374-409.

Lewis & Short latin dictionary > enim
7 ita

ĭta, adv. [pronom. stem i-; cf. is; Sanscr. itthā; Zend, itha], in the manner specified, in this manner, in this wise, in such a way, so, thus.
I.
In gen.
A.
Referring to what precedes, as has been said, thus, so:
des operam ut investiges sitne ita,
Cic. Att. 12, 17: vidi ego nequam homines, verum te nullum deteriorem. Phil. Ita sum, Plaut. Bacch. 5, 2, 60:
ita aiunt,
Ter. And. 1, 2, 21; 3, 3, 18; id. Ad. 5, 5, 7:
et hercule ita fecit,
Cic. Cael. 11, 37:
factum est ita,
id. Att. 7, 8, 4:
aiunt enim te ita dictitare,
id. Verr. 2, 3, 64, § 151;
frequent in phrase: quae cum ita sint,
since what has been said is true, id. Rosc. Com. 6, 17 init.; so,
quod cum ita sit,
id. Caecin. 12, 33:
quae cum ita essent,
id. Clu. 34, 94 fin. —
B.
To introduce the thought which follows, thus, in the following manner, as follows, in this way:
in tertio de oratore ita scriptum est, in perpetua, etc.,
Quint. 9, 1, 25:
haec ita digerunt: primum... secundum, etc.,
id. 11, 2, 20:
ita sciunt procuratores... nullius apud te auctoritatem valere plus quam meam,
Cic. Fam. 13, 42, 4; id. Tusc. 3, 18, 41:
ita constitui, fortiter esse agendum,
id. Clu. 19, 51. —
C.
In affirmations, esp. in replies, yes, it is so, just so, true: quid istic tibi negoti est? Dav. Mihin'? Si. Ita, Ter. And. 5, 2, 8:
an laudationes? ita, inquit Antonius,
Cic. de Or. 2, 11, 44:
Davusne? ita,
Hor. S. 2, 7, 2; so in solemn affirmation: est ita: est, judices, ita, ut dicitur, Cic. Verr. 2, 4, 52, § 117:
et certe ita est,
id. Att. 9, 13, 2:
ita est,
Plaut. Ps. 1, 5, 51; Ter. And. 1, 1, 27;
and in negations: non est ita,
Cic. Off. 1, 44, § 158; strengthened by other particles of affirmation: as vero, profecto, prorsus, plane;
ita vero,
Plaut. Men. 5, 9, 37:
ita profecto,
id. Am. 1, 1, 214:
non est profecto ita, judices,
Cic. Rosc. Am. 40, 121:
ita prorsus,
id. Tusc. 2, 27, 67:
prorsus ita,
id. Leg. 3, 12, 26:
ita plane,
id. Tusc. 1, 7, 13; id. Ac. 2, 35, 113.—
D.
In interrogations, esp.
a.
Jeeringly, implying an affirmative, = alêthes: itane? really? truly? is it so? itane credis? Ter. And. 2, 3, 25; id. Eun. 5, 8, 28; Cic. Div. 2, 40, 83:
itane est?
id. Rosc. Am. 39, 113;
so with vero or tandem: itane vero? ego non justus?
Cic. N. D. 2, 4, 11; id. Verr. 2, 5, 30, § 77; id. Div. 1, 13, 23:
itane tandem?
id. Clu. 65, 182. —
b.
Where surprise or reproach is implied: quid ita? (Gr. ti dai), why so? how is that? what do you mean? accusatis Sex. Roscium. Quid ita? Cic. Rosc. Am. 12, 34; id. N. D. 1, 35, 99; id. Off. 2, 23, 83:
quid ita passus est Eretriam capi? quid ita tot Thessaliae urbes? Quid ita, etc.,
Liv. 32, 21, 13; 27, 34, 13; Plaut. Trin. 4, 2, 42.
II.
In partic.
A.
In comparisons, so.
1.
To point out the resemblance, usually corresponding to ut; sometimes to quasi, quomodo, quemadmodum, quam, tamquam, veluti, qualis, etc., as, like, in the same way as:
non ita amo ut sani solent homines,
Plaut. Merc. 2, 1, 38:
ita ut res sese habet,
Ter. Heaut. 4, 3, 24:
ita vero, Quirites, ut precamini, eveniat,
Cic. Phil. 4, 4, 10:
omnis enim pecunia ita tractatur, ut praeda, a praefectis,
id. Fam. 2, 17, 7:
an ita tu's animata, ut qui expers matris imperiis sies?
Plaut. As. 3, 1, 2:
ut homost, ita morem geras,
Ter. Ad. 3, 3, 77:
ut hirundines... ita falsi amici, etc.,
Auct. Her. 4, 48, 61:
tametsi ita de meo facto loquor, quasi ego illud mea voluntate fecerim,
Cic. Verr. 2, 1, 11, § 29:
sed prorsus ita, quasi aut reus numquam esset futurus, aut, etc.,
id. ib. 2, 4, 22, § 49; Quint. 9, 4, 87:
me consulem ita fecistis, quomodo pauci facti sunt,
Cic. Agr. 2, 1, 3; Quint. 11, 1, 92:
quemadmodum dicimus non feci furtum, ita, non est hoc furtum,
Quint. 7, 3, 1:
non ita variant undae... quam facile mutantur amantes,
Prop. 3, 5, 11:
castra in hostico incuriose ita posita, tamquam procul abesset hostis,
Liv. 8, 38, 2:
neque enim ita se gessit tamquam rationem aliquando esset redditurus,
Cic. Verr. 2, 4, 22, § 49:
Alexander ita cupide profectus fuerat, veluti, etc.,
Just. 12, 2, 1:
sane ita se habet sacrum, quale apud Homerum quoque est,
Quint. 1, 5, 67.—
2.
Following or followed by ut, to denote that two things are in the same condition or category.
(α).
Ut... ita, as... so, just as... so also, alike... and, as well... as: Dolabellam ut Tarsenses, ita Laodiceni multo amentiores ultro arcessierunt, Cass. ap. Cic. Fam. 12, 13, 10:
Hercules cum ut Eurysthei filios, ita suos configebat sagittis,
Cic. Ac. 2, 28, 89; id. Leg. 2, 2, 5. —
(β).
Ut... ita, although... yet:
ut errare potuisti, sic decipi te non potuisse quis non videt?
Cic. Fam. 10, 20, 2:
haec omnia ut invitis, ita non adversantibus patriciis transacta,
Liv. 3, 55, 15; cf.;
pleraque Alpium sicut breviora ita arrectiora sunt,
id. 21, 35, 11. —
(γ).
Ita ut, just as:
ita ut occoepi dicere,
Plaut. Poen. 2, 24; id. Trin. 4, 2, 52:
ita ut antea demonstravimus,
Caes. B. G. 7, 76; Cato, R. R. 144, 2.—
3.
In oaths, emphatic wishes, solemn assertions, etc., expressed by a comparison:
ita ille faxit Juppiter,
Plaut. Most. 2, 1, 51: ita me di ament, non nil timeo, i.e. may they so love me as it is true that, etc., Ter. Eun. 4, 1, 1; 3, 2, 21:
ita sim felix,
Prop. 1, 7, 3:
sollicitat, ita vivam, me tua valetudo,
Cic. Fam. 16, 20, 1; Verg. A. 9, 208; so, followed by ut, with indic.:
ita mihi salvā re publicā vobiscum perfrui liceat, ut ego non moveor, etc.,
Cic. Cat. 4, 6, 11:
ita me Venus amet, ut ego te numquam sinam, etc.,
Plaut. Curc. 1, 3, 52:
ita me amabit sancta Saturitas, itaque suo me condecoret cognomine, ut ego vidi,
id. Capt. 4, 2, 97; by ut, with subj., adding a second wish:
nam tecum esse, ita mihi omnia quae opto contingant, ut vehementer velim,
Cic. Fam. 5, 21, 1; for which the abl. absol.: ita incolumi Caesare moriar, Balb. ap. Cic. Att. 9, 7, B, 3; for the subj. with ita, the fut. indic.:
ita te amabit Juppiter, ut tu nescis?
Plaut. Aul. 4, 10, 31; id. Merc. 4, 4, 22.—
B.
To denote a kind or quality, so, such, of this nature, of this kind:
nam ita est ingenium muliebre,
Plaut. Stich. 5, 5, 3:
ita est amor: balista ut jacitur,
id. Trin. 3, 2, 42:
ita sunt res nostrae,
Cic. Att. 4, 1, 8:
ita sunt Persarum mores,
Plaut. Pers. 4, 2, 25:
si ita sum, non tam est admirandum regem esse me,
Cic. Sull. 7, 22; id. Dom. 27, 71:
ita inquam = hoc dico,
id. Phil. 14, 5, 12.—
C.
To denote an expected or natural consequence, so, thus, accordingly, under these circumstances, in this manner, therefore:
ita praetorium missum,
Liv. 21, 54, 3:
ita Jovis illud sacerdotium per hanc rationem Theomnasto datur,
Cic. Verr. 2, 2, 51 fin.; esp.: ita fit, thus it comes to pass, hence it follows:
ita fit ut animus de se ipse tum judicet, cum id ipsum, quo judicatur, aegrotet,
Cic. Tusc. 3, 1, 1; id. Off. 1, 28, 101; 1, 45, 160:
ita fit ut deus ille nusquam prorsus appareat,
id. N. D. 1, 14, 37; id. Leg. 1, 15, 42; so in an inference, therefore: et deus vester nihil agens; expers virtutis igitur;
ita ne beatus quidem,
id. N. D. 1, 40, 110; Suet. Caes. 60; so,
itaque (= et ita), crassum (caelum) Thebis, itaque pingues Thebani,
Cic. Fat. 4, 7; id. N. D. 3, 17, 44.—
D.
Introducing a limitation or restriction, on the condition, on the assumption, in so far, to such an extent, only in so far, etc., commonly followed by ut:
et tamen ita probanda est mansuetudo, ut adhibeatur rei publicae causa severitas,
Cic. Off. 1, 25, 88:
pax ita convenerat, ut Etruscis Latinisque fluvius Albula finis esset,
Liv. 1, 3; 24, 29 fin.:
sed ante omnia ita vos irae indulgere oportet, ut potiorem irā salutem habeatis,
id. 23, 3; so with tamen:
longiorem dicturis periodum colligendus est spiritus, ita tamen ut id neque diu neque cum sono faciamus,
Quint. 11, 3, 53:
haec ita praetereamus, ut tamen intuentes ac respectantes relinquamus,
Cic. Sest. 5, 13. —
E.
To denote degree, so, to such a degree, so very, so much:
quod quid ita placuerit iis, non video,
Quint. 9, 4, 10:
hoc tibi ita mando, ut dubitem an etiam te rogem, ut pugnes ne intercaletur,
Cic. Att. 5, 9, 2:
ita fugavit Samnites, ut, etc.,
Liv. 8, 36; esp. with adjj.:
judices ita fortes tamen fuerunt, ut... vel perire maluerint, quam,
Cic. Att. 1, 16, 5:
ita sordidus ut se Non umquam servo melius vestiret,
Hor. S. 1, 1, 96:
ita sunt omnia debilitata,
Cic. Fam. 2, 5, 2; so with negatives: non (haud, nec, etc.) ita, not very, not especially:
non ita magna mercede,
Cic. Fam. 1, 9, 3:
non ita lato interjecto mari,
id. Or. 8, 25:
non ita antiqua,
id. Verr. 2, 4, 49, § 109:
accessione utuntur non ita probabili,
id. Fin. 2, 13, 42:
haec nunc enucleare non ita necesse est,
id. Tusc. 5, 8, 23:
non ita multum provectus,
id. Phil. 1, 3, 7:
post, neque ita multo,
Nep. Cim. 3, 4; id. Pel. 2, 4; id. Phoc. 2, 5.

Lewis & Short latin dictionary > ita
8 nam

nam, conj. [ acc. sing. fem. of pronom. stem na-; cf.: egô-nê, tu-nê; Lat. ne, nae; masc. num; cf.: tum, tam; quom, quam].
I.
To introduce a confirmation or explanation, for (always in prose beginning the sentence; cf.: enim, etenim, and v. infra C.).
A.
Introducing an explanation or fuller statement of something already said.
1.
In gen.:
is pagus appellabatur Tigurinus. Nam omnis civitas Helvetia in quattuor pagos divisa est,
Caes. B. G. 1, 12, 4:
quibus rebus auditis... suas quoque copias in tres partes distribuerunt. Nam praesidio e regione castrorum relicto... reliquas copias, etc.,
id. ib. 7, 61, 5: neque solum colent inter se ac diligent, sed etiam verebuntur. Nam maximum ornamentum amicitiae tollit, qui ex eā tollit verecundiam, Cic. [p. 1185] Lael. 22, 82; id. Part. Or. 11, 38; id. Or. 43, 147; cf.:
pandite atque aperite propere januam hanc Orci, opsecro. Nam equidem haut aliter esse duco,
Plaut. Bacch. 3, 1, 2. —
2.
Esp.
(α).
To introduce an explanatory parenthetical clause:
omni ratione colenda justitia est, tum ipsa per sese (nam aliter justitia non esset), tum, etc.,
Cic. Off. 2, 12, 42:
et in insulā quae est in Fibreno —nam hoc, opinor, illi alteri flumini nomen est—sermoni reliquo demus operam sedentes,
id. Leg. 2, 1, 1:
tamen is ad id locorum talis vir (nam postea ambitione praeceps datus est), consulatum adpetere non audebat,
Sall. J. 63, 6; Sen. Ep. 40, 9.—
(β).
To resume the course of thought after a parenthetical interruption:
hic vero simul... atque me mare transisse cognovit (audi, audi, atque attende...), nam simul ac me Dyrrachium attigisse audivit, etc.,
Cic. Planc. 41, 98:
duplex inde Hannibali gaudium fuit (neque enim quidquam eorum, quae apud hostes agerentur, eum fallebat): nam et liberam Minucii temeritatem se suo modo capturum, et sollertiae Fabii dimidium virium decessisse,
Liv. 22, 28, 1.—
(γ).
To introduce an example, or several examples, illustrating a general statement, for example, for instance:
sed vivo Catone minores natu multi uno tempore oratores floruerunt. Nam et A. Albinus... et litteratus et disertus fuit. Nam Q. Metellus... in primis est habitus eloquens,
Cic. Brut. 21, 81:
quin etiam easdem causas ut quisque egerit utile erit scire. Nam de domo Ciceronis dixit Calidius, et pro Milone orationem Brutus exercitationis gratiā scripsit,
Quint. 10, 1, 23; 8, 6, 38; Prop. 3 (4), 1, 23.—
B.
Introducing a ground or reason for a fact, command, or principle.
1.
In gen.:
quamobrem, Quirites, celebratote illos dies cum conjugibus ac liberis vestris: nam multi saepe honores dīs immortalibus justi habiti sunt, sed profecto justiores numquam,
Cic. Cat. 3, 10, 23: vires vitaque corpus meum nunc deserit omne: nam me visus homo pulcher, etc., Enn. ap. Cic. Div. 1, 20, 40:
qui... dilectum habere noluerit. Nam sociorum auxilia aut ita imbecilla sunt, ut non multum nos juvare possint, etc.,
Cic. Fam. 15, 1, 11.—
2.
Esp., introducing the speaker's reason for a particular form of statement, etc.:
Phoenices alias urbes in orā maritumā condidere... nam de Carthagine silere melius puto quam parum dicere,
Sall. J. 19, 1; cf.
Mercuri (nam te docilis magistro Movit Amphion lapides canendo), etc.,
Hor. C. 3, 11, 1;
so in a question: una domus erat, idem victus isque communis... nam quid ego de studiis dicam cognoscendi semper aliquid, etc.,
Cic. Lael. 27, 104:
nam quid ego de cotidiano sermone querimoniāque populi Romani loquar?
id. Verr. 2, 1, 49, § 129.—
3.
Loosely, introducing the speaker's reason for saying what precedes: nam ego ad Menaechmum nunc eo ( I have said this), for, etc., Plaut. Men. 1, 1, 20; id. Trin. 1, 1, 3 Brix ad loc.—So esp. after a general remark, introducing its illustration in the case in hand, Plaut. Truc. 1, 1, 58 Spengel ad loc.; id. Most. 5, 1, 3; id. Mil. 2, 1, 17.—
4.
In a still looser connection, introducing a particular fact or argument in support of what precedes, but, now, certainly:
L. Sisennae omnis facultas ex historiā ipsius perspici potest, quae cum facile vincat superiores, tum indicat quantum absit a summo... Nam Q. Hortensii admodum adulescentis ingenium simul aspectum et probatum est,
Cic. Brut. 64, 228; 43, 161; id. Div. 2, 31, 66; 2, 32, 68:
at prooemium aliquando et narrationem dicit malus homo et argumenta sic, ut nihil sit in his requirendum. Nam et latro pugnabit acriter, virtus tamen erit fortitudo,
Quint. 2, 20, 10.—
5.
Ellipt., in reply to a question or remark, where the answer is implied, and nam introduces the reason for it; for assuredly, certainly:
nos hunc Heracliensem, multis civitatibus expetitum... de nostrā civitate eiciemus? Nam si quis minorem gloriae fructum putat ex Graecis versibus percipi quam ex Latinis, vehementer errat,
Cic. Arch. 10, 22 sq.:
numquid ergo hic Lysimachus, felicitate quādam dentibus leonis elapsus, ob hoc cum ipse regnaret mitior fuit? Nam Telesphorum Rhodium amicum suum... in caveā velut novum animal aliquod... pavit,
Sen. de Ira. 3, 17, 3; cf.: de eis rebus, inquit Crassus, quibus sciam poteroque. Tum ille:
nam quod tu non poteris aut nescies, quis nostrum tam impudens est, qui se scire aut posse postulet?
Cic. de Or. 1, 22, 101.—So with particles of asseveration: mehercule, hercule, edepol, etc.: tamen tibi a me nulla orta est injuria. Aes. Nam hercle etiam hoc restat, i. e. not yet; for that is to come hereafter, Ter. Ad. 2, 1, 36: sume, posce, prome quidvis: te facio cellarium. Er. Nam nisi hercle manticinatus probe ero, fusti pectito, Plaut. Capt. 4, 2, 115:
dicunt ei fere nullam esse columnam, quae ad perpendiculum esse possit. Nam mehercule, inquit, sic agamus: columnae ad perpendiculum exigantur,
Cic. Verr. 2, 1, 51, § 133.—
C.
The conjunction nam sometimes follows a word of the clause ( poet. and perh. not ante-Aug.; v. Lachm. ad Lucr. p. 246):
prohibent nam cetera Parcae Scire,
Verg. A. 3, 379:
solam nam perfidus ille Te colere,
id. ib. 4, 421; 10, 585;
1, 444: olim nam quaerere amabam,
Hor. S. 2, 3, 20; 41:
ego nam videor mihi sanus,
id. ib. 2, 3, 302:
his nam plebecula plaudit,
id. Ep. 2, 1, 186.
II.
In transitions.
A.
Introducing a new subject as of secondary importance; but now, on the other hand:
nam quod rumores distulerunt malivoli, Multas contamināsse Graecas, dum facit Paucas Latinas: factum hic esse id non negat, Neque se pigere,
Ter. Heaut. prol. 19:
nam quod purgas eos, quos ego mihi scripsi invidisse, etc.,
Cic. Att. 3, 15, 2:
nam quod negas te dubitare quin magnā in offensā sim apud Pompeium hoc tempore, non video causam cur ita sit,
id. ib. 9, 2, a, 2; id. Off. 2, 13, 47:
nam auguralis libros ad commune utriusque nostrum otium serva,
id. Fam. 3, 11, 4:
nam Vestae nomen a Graecis est, i. e. though that of Janus, before named, is Latin,
id. N. D. 2, 27, 67; id. Div. 2, 31, 66; 2, 32, 68; Quint. 1, 11, 7; 10, 1, 9.—
B.
Esp., in referring to a consideration too obvious to require discussion, for obviously, for it is certain, etc.:
postremo hoc in pectus tuum demitte, numquam populum Romanum beneficiis victum esse: nam bello quid valeat, tute scis,
Sall. J. 102, 11; Liv. 39, 26, 3; Cic. Tusc. 4, 23, 52; Tac. H. 4, 76.
III.
In interrogations, emphatically, expressing wonder or emotion in the questioner; cf. Gr. gar.
A.
With an interrogative.
1.
Beginning a sentence (anteclass. and poet.): perdidisti omnem operam? Ep. Nam quī perdidi? but how? but why? Plaut. Ep. 1, 2, 29:
nam quem ego adspicio?
id. Poen. 5, 3, 3: quid ego ago? Tr. Nam quid tu, malum, me rogitas quid agas? id. Most. 2, 1, 21:
nam quae haec anus est exanimata a fratre quae egressa'st meo?
Ter. Phorm. 5, 1, 5:
nam quid ita?
id. Eun. 5, 2, 58:
nam quem? alium habui neminem,
id. ib. 4, 4, 13:
nam quam ob rem? (= quamnam),
Plaut. Am. 2, 1, 2:
nam quā me causā extrusisti ex aedibus?
id. Aul. 1, 1, 5 et saep.:
nam quis te, juvenum confidentissime, nostras Jussit adire domos?
Verg. G. 4, 445 (but cf. Forbig. ad loc. and Kritz ad Sall. J. 19, 2):
nam quae tam sera moratur Segnities?
id. A. 2, 373:
bellua multorum es capitum. Nam quid sequar aut quem?
Hor. Ep. 1, 1, 76.—
2.
Joined as enclitic to an interrogative word:
quinam homo hic ante aedīs nostras conqueritur?
Plaut. Aul. 4, 9, 17:
quidnam id est?
id. Trin. 5, 2, 45:
quisnam igitur tuebitur P. Scipionis memoriam mortui?
Cic. Verr. 2, 4, 36, § 80:
O di immortales, ubinam gentium sumus?
id. Cat. 1, 4, 9; id. N. D. 1, 10, 24:
sed Allobroges diu in incerto habuere quidnam consilii caperent,
Sall. C. 41, 1.—For quianam, v. quia fin. —
3.
Separated from the interrogative word:
quid tibi ex filio nam, obsecro, aegre est?
Plaut. Bacch. 5, 1, 27:
quis ea'st nam optuma?
id. Aul. 2, 1, 17; 3, 2, 3:
quid cerussa opus nam?
id. Most. 1, 3, 101:
quis est nam ludus in undis?
Verg. E. 9, 39.—
4.
With num:
num tibi nam, amabo, janua est mordax mea?
Plaut. Truc. 2, 4, 1:
num quid nam tibi molestum est, gnate mi, si, etc.,
id. As. 5, 1, 3; cf.:
comicum est et Terentianum numquidnam, cum exemptis num et nam sufficere ad interrogationem potuisset quid,
Donat. ad Ter. And. 1, 4, 8:
num nam haec audivit,
Ter. Heaut. 3, 2, 6:
num quid nam de oratore ipso restat,
Cic. Part. Or. 7, 26.—
B.
Without an interrogative word (very rare): scis nam tibi quae praecepi? Plaut. Pers. 3, 1, 51. (For fuller details, v. Hand, Turs. 4, pp. 1-22.)

Lewis & Short latin dictionary > nam
9 nihil

nĭhil, or (ante-class. and post-Aug.) contr. nīl, n. indecl.; and nĭhĭlum, or contr. nīlum, i, n. [ne-hilum, not the least; v. hilum].
I.
nĭhil, nothing:
nihil est agriculturā melius, nihil uberius,
Cic. Off. 1, 42, 151:
de re publicā nihil loquebantur,
id. Q. Fr. 3, 8, 4.—
(β).
Nihil agere, to accomplish nothing:
nil agis,
Plaut. Trin. 4, 2, 134:
nihil agis dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,
Cic. Tusc. 2, 25, 61:
nihil ergo agebat Q. Maximus? nihil L. Paulus? ceteri senes nihil agebant?
id. Sen. 6, 15; id. Rosc. Am. 45, 131; Hor. S. 1, 9, 15; Luc. 7, 809; Vell. 2, 66, 3.—In like manner, nihil per aliquem (sc. agere):
nihil per Senatum, multa et magna per populum et absente populo et invito,
Cic. Phil. 1, 2, 6; Tac. Agr. 19.—
(γ).
Of persons:
victor, quo nihil erat moderatius,
Cic. Fam. 4, 4, 2:
ita tibi persuadeas, mihi te carius nihil fuisse,
id. ib. 14, 3, 5:
nihil est tam miserabile, quam ex beato miser,
id. Part. 17, 57; Tac. H. 1, 79; Nep. Alcib. 1, 1.—
(δ).
Nihil, nec.. nec (without destroying the negation):
nihil me nec subterfugere voluisse reticendo, nec obscurare dicendo,
Cic. Clu. 1, 1; v. neque.—
(ε).
Nihil non, everything:
nihil non ad rationem dirigebat,
Cic. Brut. 37, 140:
nihil non arroget armis,
Hor. A. P. 122; Nep. Att. 19, 3.—
(ζ).
Non nihil and haud nihil, something, somewhat:
non nihil, ut in tantis malis, est profectum,
Cic. Fam. 12, 2, 2:
non nihil me consolatur, cum recordor,
id. ib. 4, 14, 2:
haud nihil,
Ter. Eun. 4, 2, 13:
haud nihil ambigam,
I may be somewhat in doubt, Liv. 1, 3.—
(η).
Nihil quidquam or nihil unum, nothing whatever, nothing at all:
nil ego tibi hodie consili quicquam dabo,
Plaut. Bacch. 4, 9, 113:
sine studio nihil quidquam egregium nemo umquam assequetur,
Cic. de Or. 1, 30, 134:
Rhodiis ut nihil unum insigne, ita omnis generis dona dedit,
Liv. 41, 20, 7:
si nihil aliud,
if there were nothing else, id. 3, 19, 7; 30, 35, 8.—
(θ).
With gen.:
nihil mali,
Cic. Att. 8, 4, 2:
nihil novi,
id. Fam. 2, 14, 1:
nihil humanarum rerum,
id. Red. Quir. 5, 1:
nihil est lucri quod me hodie facere mavelim, quam,
Plaut. Bacch. 4, 8, 18.—Adjectives also, of the second declension as well as of the third, are not unfrequently joined to nihil in the same case, as nihil honestum, lautum, forte, illustre:
nihil exspectatione vestrā dignum dico,
Cic. de Or. 1, 31, 137.—
(ι).
Nihil, or mhil aliud, with nisi, quam, praeter, praeterquam, etc., nothing else than, nothing except, nothing but:
tu, quantus quantus, nihil nisi sapientia es,
Ter. Ad. 3, 3, 40:
amare nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames,
Cic. Lael. 27, 100:
si nihil aliud fecerunt, nisi rem detulerunt, etc.,
id. Rosc. Am. 37, 108:
ut nihil aliud, quam de hoste cogitet,
id. Imp. Pomp. 22, 64:
nihil tibi deest praeter voluntatem,
nothing except, id. Fam. 4, 7, 3:
puto te existimare, me ex his miseriis nihil aliud quaerere, nisi ut homines intellegant, etc.,
id. ib. 2, 16:
qui nihil praeterquam de vitā cogitarent, Auct. B. Alex. 8.—Sometimes, in this connection, elliptically: Herdonius, si nihil aliud, hostem se fatendo prope denuntiavit, ut, etc.,
Liv. 3, 19, 6:
si nihil aliud, vulneribus certe ferrum hostile hebetarent,
id. 30, 35, 8:
illā quidem nocte nihil praeterquam vigilatum est in urbe,
id. 3, 26; Suet. Aug. 83.—Hence, as adv.: nihil aliud quam, only:
nihil aliud quam prendere prohibito,
Liv. 2, 29, 4:
is intromissus in castra nihil aliud quam hoc narrāsse fertur,
id. 2, 32, 8:
nihil aliud quam in populationibus res fuit,
id. 2, 49, 9 al. —
(κ).
Nihil... quin or quominus, nothing whereby: nihil praetermisi... quin Pompeium a Caesaris conjunctione avocarem, I have omitted nothing that might separate, Cic. Phil. 2, 10, 23:
nihil moror, quominus decemviratu abeam,
Liv. 3, 54:
nihil facere oportet, quominus excedat, etc.,
Cels. 3, 27, 4.—
(λ).
Nihil est quod, cur, quamobrem, etc., there is no reason why I ( you, etc.) need not:
nihil est jam, quod tu mihi succenseas,
Plaut. Merc. 2, 2, 46:
nihil est, quod adventum nostrum extimescas,
Cic. Fam. 9, 26, 4:
sed ego nunc nil est, cur me morer,
Plaut. Poen. 4, 2, 102:
nihil est, cur advenientibus te offerre gestias,
Cic. Fam. 6, 20, 1:
nihil excogitem, quamobrem Oppianico damnari necesse sit?
id. Clu. 26, 70.—
(μ).
Nihil est, ut, there is nothing that:
nihil fuit in Catulis, ut eos exquisito judicio putares uti litterarum,
Cic. Off. 1, 37, 133.—
(ν).
Nihil est, it is of no use, to no purpose, in vain:
at ego ab hac puerum reposcam, ne mox infitias eat. Nihil est. Nam ipsa haec ultro, ut factum est, fecit omnem rem palam,
Plaut. Truc. 4, 3, 76: at nihil est, ignotum ad illum mittere: operam luseris. id. Capt. 2, 2, 94; Hor. S. 2, 3, 6.—In a question:
usque adeo nihil est, quod nostra infantia caelum hausit Aventini?
Juv. 3, 84.—
(ο).
Nihil ad me (sc. pertinet):
recte an secus, nihil ad nos: aut si ad nos, nihil ad hoc tempus,
Cic. Pis. 28, 68; cf. Ter. And. 1, 2, 16; also, nihil ad, nothing to, nothing in comparison with:
nihil ad Persium,
Cic. de Or. 2, 6, 25; id. Leg. 1, 2, 6:
nihil ad tuum equitatum, Caesar, sed ex eis, quos habuit, electos,
id. Deiot. 8, 24.—
(π).
Nihil minus, nothing less so, i. e. by no means, not at all:
cadit ergo in virum bonum mentiri, fallere? nihil minus,
Cic. Off. 3, 20, 81:
an Gallos existimatis hic versari animo demisso atque humili? nihil vero minus,
id. Font. 11, 23.—
(ρ).
Nihil dum, nothing as yet:
quamquam nihil dum audieramus, nec ubi esses, nec, etc.,
Cic. Fam. 12, 7, 2; id. Att. 7, 12, 4.—
(σ).
Nihil mihi cum illo est, I have nothing to do with him:
tecum nihil rei nobis Demipho est,
Ter. Phorm. 2, 3, 74; Ov. F 2, 308.—
(τ).
Nihil esse, to be nothing or nobody, to have no power, to be of no use, Cic. Div. in Caecil. 14, 47; id. Fam. 7, 27, 2; 7, 33, 1; Ter. And. 2, 1, 14:
aliquem nihil putare,
to esteem meanly, Cic. Sest. 53, 114 (B. and K. nihili):
accepimus eum nihil hominis esse,
a worthless fellow, id. Tusc. 3, 32, 77; but de Attio Dionysio nihil puto esse, nothing about him, i. e. no news of him, id. Fam. 12, 30, 5.—
(υ).
Aut nihil aut paulum, little or nothing (Gr. oligon ê ouden):
aut nihil aut paulo cui tum concedere digna,
Cat. 68, 131.—
B.
Adverb.
1.
Not (as a strengthened non), in nothing, in no respect, not at all:
me nihil poenitet,
Plaut. Bacch. 5, 2, 63; id. Mil. 4, 2, 16:
conjecturā nihil opus est,
Cic. Rosc. Am. 37, 107; Ter. And. 4, 1, 14:
beneficio isto legis nihil utitur,
Cic. Agr. 2, 23, 61:
de fratre nihil ego te accusavi,
id. Fam. 14, 1, 4:
Thebani nihil moti sunt,
Liv. 42, 46; 3, 65; 6, 38; 49; Sall. C. 16, 5:
nihil miror,
Quint. 2, 17, 15; 6, 1, 38.—
2.
To no purpose, in vain:
herele hanc quidem Nihil tu amassis: mihi haec desponsa est,
Plaut. Mil. 4, 2, 16.—
3.
For no reason: quorsum tandem aut cur ista quaeris? M Nihil sane, nisi ne nimis diligenter anquiras, Cic. Leg. 1, 1, 4. —
II.
nĭhĭlum, i (contr. form nīlum, Lucr. 1, 159; Hor. S. 1, 5, 67), n., nothing:
erit aliquid, quod aut ex nihilo oriatur, aut in nihilum subito occidat,
Cic. Div. 2, 16, 37:
ut de nihilo quippiam fiat,
id. Fat. 9, 18:
interire in nihilum,
id. Ac. 1, 7, 27:
venire ad nihilum,
id. Fam. 11, 12, 1:
ad nihilum recidere,
id. Phil. 7, 8, 27: quam mihi ista pro nihilol id. Att. 14, 9, 1:
aliquid pro nihilo putare,
id. Div. in Caecil. 7, 24; cf. id. Verr. 2, 2, 16, § 40.—
(β).
Nihili, of no value, worthless:
quem putamus esse non hili, dicimus nihili,
Varr. L. L. 10, § 81 Müll.; cf.: nihili, qui nec hili quidem est. Paul. ex Fest. p. 175 Müll.:
unde is nihili? ubi fuisti?
Plaut. Cas. 2, 3, 29: nihili est autem suum Qui officium facere immemor est. id. Ps. 4, 7, 2:
homo nihili factus,
unmanned, id. Mil. 5, 16.—Hence, nihili pendere or facere, to esteem as nothing, Plaut. Men. 5, 7, 4; id. Ps. 4, 7, 1; Ter. Eun. 1, 2, 14.—
(γ).
De nihilo, for nothing, without cause or reason, Plaut. Curc. 4, 1, 17:
mali rem exempli esse, de nihilo hospites corripi,
Liv. 34, 61; 30, 29.—
(δ).
Nihilo, with compp., by nothing, no: nihilo pluris, quam si, etc., no more than if, etc., Plaut. Bacch. 3, 4, 21:
nihilo minus,
id. Men. 5, 5, 49:
Phaedriae esse nilo minus amicum quam Antiphoni,
Ter. Phorm. 4, 2, 7 (but minus nihilo, less than nothing, id. ib. 3, 3, 2):
nihilo benevolentior,
Cic. Fam. 3, 12, 4:
nihilo major,
id. ib. 6, 3, 4:
nihilo tamen setius,
Caes. B. G. 5, 4 and 7:
nihil segnius,
Liv. 6, 38.—Esp. as adv.: nĭhĭlō mĭnus, or, in one word, nĭhĭlōmĭnus, none the less, no less, nevertheless, notwith standing.
1.
In gen.:
minus dolendum fuit re non perfectā, sed puniendum certe nihilo minus,
Cic. Mil. 7, 19; id. Phil. 5, 9, 26; Quint. 8, 3, 85.—
2.
With si, etsi, quamvis, quamquam, ut, etc.:
in iis rebus, quae nihilo minus, ut ego absim, confici possunt,
Cic. Fam. 10, 2, 2:
nihilo minus eloquentiae studendum est, etsi ea quidam perverse abutuntur,
id. Inv. 1, 4, 5; Caes. B. C. 3, 17:
alia sunt, quae quamvis nolit accidere, nihilominus laudat,
Sen. Ep. 66, 44:
si nihil fiet, nihilominus, etc.,
Cato, R. R. 39, 2.—
3.
Strengthened by tamen:
nihilominus ego hoc faciam tamen,
Ter. Heaut. 5, 3, 10; Cic. Fam. 4, 13, 5; Caes. B. C. 3, 17.—
(ε).
Nihilo aliter, no otherwise:
ego isti nihilo sum aliter ac fui,
Ter. Phorm. 3, 2, 45.—
B.
Transf., adverb., for non, not, by no means:
nihilum metuenda timere,
Hor. S. 2, 3, 53. —
III.
nīl, nothing, no (rare and mostly poet.;
in Cic. not at all): nil intra est oleam, nil extra est in nuce durum,
Hor. Ep. 2, 1, 31; id. C. 4, 4, 73:
nil sanguinis,
no drop of blood, Ov. M. 13, 266:
nil sui,
nothing proper, id. ib. 3, 435; Vulg. Prov. 10, 2 (in Caes. B. G. 5, 29, the true reading is nihil):
hoc ridere meum, tam nil, nulla tibi vendo Iliade,
such a trifle, Pers. 1, 122.—
B.
Transf. as adv., not at all, by no means:
nil opus est verbis,
Lucr. 5, 263:
ut nil umor abundet,
id. 5, 265; 1, 266:
nil pictis timidus navita puppibus Fidit,
Hor. C. 1, 14, 14.—
IV.
nīlum, abl. nīlo, nothing (Lucretian):
ad nilum revorti,
Lucr. 1, 237; so id. 1, 673; 791; 797; 2, 756;
864: nil igitur fieri de nilo posse,
id. 1, 205; 266.

Lewis & Short latin dictionary > nihil
10 nihilo minus

nĭhil, or (ante-class. and post-Aug.) contr. nīl, n. indecl.; and nĭhĭlum, or contr. nīlum, i, n. [ne-hilum, not the least; v. hilum].
I.
nĭhil, nothing:
nihil est agriculturā melius, nihil uberius,
Cic. Off. 1, 42, 151:
de re publicā nihil loquebantur,
id. Q. Fr. 3, 8, 4.—
(β).
Nihil agere, to accomplish nothing:
nil agis,
Plaut. Trin. 4, 2, 134:
nihil agis dolor! quamvis sis molestus, numquam te esse confitebor malum,
Cic. Tusc. 2, 25, 61:
nihil ergo agebat Q. Maximus? nihil L. Paulus? ceteri senes nihil agebant?
id. Sen. 6, 15; id. Rosc. Am. 45, 131; Hor. S. 1, 9, 15; Luc. 7, 809; Vell. 2, 66, 3.—In like manner, nihil per aliquem (sc. agere):
nihil per Senatum, multa et magna per populum et absente populo et invito,
Cic. Phil. 1, 2, 6; Tac. Agr. 19.—
(γ).
Of persons:
victor, quo nihil erat moderatius,
Cic. Fam. 4, 4, 2:
ita tibi persuadeas, mihi te carius nihil fuisse,
id. ib. 14, 3, 5:
nihil est tam miserabile, quam ex beato miser,
id. Part. 17, 57; Tac. H. 1, 79; Nep. Alcib. 1, 1.—
(δ).
Nihil, nec.. nec (without destroying the negation):
nihil me nec subterfugere voluisse reticendo, nec obscurare dicendo,
Cic. Clu. 1, 1; v. neque.—
(ε).
Nihil non, everything:
nihil non ad rationem dirigebat,
Cic. Brut. 37, 140:
nihil non arroget armis,
Hor. A. P. 122; Nep. Att. 19, 3.—
(ζ).
Non nihil and haud nihil, something, somewhat:
non nihil, ut in tantis malis, est profectum,
Cic. Fam. 12, 2, 2:
non nihil me consolatur, cum recordor,
id. ib. 4, 14, 2:
haud nihil,
Ter. Eun. 4, 2, 13:
haud nihil ambigam,
I may be somewhat in doubt, Liv. 1, 3.—
(η).
Nihil quidquam or nihil unum, nothing whatever, nothing at all:
nil ego tibi hodie consili quicquam dabo,
Plaut. Bacch. 4, 9, 113:
sine studio nihil quidquam egregium nemo umquam assequetur,
Cic. de Or. 1, 30, 134:
Rhodiis ut nihil unum insigne, ita omnis generis dona dedit,
Liv. 41, 20, 7:
si nihil aliud,
if there were nothing else, id. 3, 19, 7; 30, 35, 8.—
(θ).
With gen.:
nihil mali,
Cic. Att. 8, 4, 2:
nihil novi,
id. Fam. 2, 14, 1:
nihil humanarum rerum,
id. Red. Quir. 5, 1:
nihil est lucri quod me hodie facere mavelim, quam,
Plaut. Bacch. 4, 8, 18.—Adjectives also, of the second declension as well as of the third, are not unfrequently joined to nihil in the same case, as nihil honestum, lautum, forte, illustre:
nihil exspectatione vestrā dignum dico,
Cic. de Or. 1, 31, 137.—
(ι).
Nihil, or mhil aliud, with nisi, quam, praeter, praeterquam, etc., nothing else than, nothing except, nothing but:
tu, quantus quantus, nihil nisi sapientia es,
Ter. Ad. 3, 3, 40:
amare nihil aliud est, nisi eum ipsum diligere, quem ames,
Cic. Lael. 27, 100:
si nihil aliud fecerunt, nisi rem detulerunt, etc.,
id. Rosc. Am. 37, 108:
ut nihil aliud, quam de hoste cogitet,
id. Imp. Pomp. 22, 64:
nihil tibi deest praeter voluntatem,
nothing except, id. Fam. 4, 7, 3:
puto te existimare, me ex his miseriis nihil aliud quaerere, nisi ut homines intellegant, etc.,
id. ib. 2, 16:
qui nihil praeterquam de vitā cogitarent, Auct. B. Alex. 8.—Sometimes, in this connection, elliptically: Herdonius, si nihil aliud, hostem se fatendo prope denuntiavit, ut, etc.,
Liv. 3, 19, 6:
si nihil aliud, vulneribus certe ferrum hostile hebetarent,
id. 30, 35, 8:
illā quidem nocte nihil praeterquam vigilatum est in urbe,
id. 3, 26; Suet. Aug. 83.—Hence, as adv.: nihil aliud quam, only:
nihil aliud quam prendere prohibito,
Liv. 2, 29, 4:
is intromissus in castra nihil aliud quam hoc narrāsse fertur,
id. 2, 32, 8:
nihil aliud quam in populationibus res fuit,
id. 2, 49, 9 al. —
(κ).
Nihil... quin or quominus, nothing whereby: nihil praetermisi... quin Pompeium a Caesaris conjunctione avocarem, I have omitted nothing that might separate, Cic. Phil. 2, 10, 23:
nihil moror, quominus decemviratu abeam,
Liv. 3, 54:
nihil facere oportet, quominus excedat, etc.,
Cels. 3, 27, 4.—
(λ).
Nihil est quod, cur, quamobrem, etc., there is no reason why I ( you, etc.) need not:
nihil est jam, quod tu mihi succenseas,
Plaut. Merc. 2, 2, 46:
nihil est, quod adventum nostrum extimescas,
Cic. Fam. 9, 26, 4:
sed ego nunc nil est, cur me morer,
Plaut. Poen. 4, 2, 102:
nihil est, cur advenientibus te offerre gestias,
Cic. Fam. 6, 20, 1:
nihil excogitem, quamobrem Oppianico damnari necesse sit?
id. Clu. 26, 70.—
(μ).
Nihil est, ut, there is nothing that:
nihil fuit in Catulis, ut eos exquisito judicio putares uti litterarum,
Cic. Off. 1, 37, 133.—
(ν).
Nihil est, it is of no use, to no purpose, in vain:
at ego ab hac puerum reposcam, ne mox infitias eat. Nihil est. Nam ipsa haec ultro, ut factum est, fecit omnem rem palam,
Plaut. Truc. 4, 3, 76: at nihil est, ignotum ad illum mittere: operam luseris. id. Capt. 2, 2, 94; Hor. S. 2, 3, 6.—In a question:
usque adeo nihil est, quod nostra infantia caelum hausit Aventini?
Juv. 3, 84.—
(ο).
Nihil ad me (sc. pertinet):
recte an secus, nihil ad nos: aut si ad nos, nihil ad hoc tempus,
Cic. Pis. 28, 68; cf. Ter. And. 1, 2, 16; also, nihil ad, nothing to, nothing in comparison with:
nihil ad Persium,
Cic. de Or. 2, 6, 25; id. Leg. 1, 2, 6:
nihil ad tuum equitatum, Caesar, sed ex eis, quos habuit, electos,
id. Deiot. 8, 24.—
(π).
Nihil minus, nothing less so, i. e. by no means, not at all:
cadit ergo in virum bonum mentiri, fallere? nihil minus,
Cic. Off. 3, 20, 81:
an Gallos existimatis hic versari animo demisso atque humili? nihil vero minus,
id. Font. 11, 23.—
(ρ).
Nihil dum, nothing as yet:
quamquam nihil dum audieramus, nec ubi esses, nec, etc.,
Cic. Fam. 12, 7, 2; id. Att. 7, 12, 4.—
(σ).
Nihil mihi cum illo est, I have nothing to do with him:
tecum nihil rei nobis Demipho est,
Ter. Phorm. 2, 3, 74; Ov. F 2, 308.—
(τ).
Nihil esse, to be nothing or nobody, to have no power, to be of no use, Cic. Div. in Caecil. 14, 47; id. Fam. 7, 27, 2; 7, 33, 1; Ter. And. 2, 1, 14:
aliquem nihil putare,
to esteem meanly, Cic. Sest. 53, 114 (B. and K. nihili):
accepimus eum nihil hominis esse,
a worthless fellow, id. Tusc. 3, 32, 77; but de Attio Dionysio nihil puto esse, nothing about him, i. e. no news of him, id. Fam. 12, 30, 5.—
(υ).
Aut nihil aut paulum, little or nothing (Gr. oligon ê ouden):
aut nihil aut paulo cui tum concedere digna,
Cat. 68, 131.—
B.
Adverb.
1.
Not (as a strengthened non), in nothing, in no respect, not at all:
me nihil poenitet,
Plaut. Bacch. 5, 2, 63; id. Mil. 4, 2, 16:
conjecturā nihil opus est,
Cic. Rosc. Am. 37, 107; Ter. And. 4, 1, 14:
beneficio isto legis nihil utitur,
Cic. Agr. 2, 23, 61:
de fratre nihil ego te accusavi,
id. Fam. 14, 1, 4:
Thebani nihil moti sunt,
Liv. 42, 46; 3, 65; 6, 38; 49; Sall. C. 16, 5:
nihil miror,
Quint. 2, 17, 15; 6, 1, 38.—
2.
To no purpose, in vain:
herele hanc quidem Nihil tu amassis: mihi haec desponsa est,
Plaut. Mil. 4, 2, 16.—
3.
For no reason: quorsum tandem aut cur ista quaeris? M Nihil sane, nisi ne nimis diligenter anquiras, Cic. Leg. 1, 1, 4. —
II.
nĭhĭlum, i (contr. form nīlum, Lucr. 1, 159; Hor. S. 1, 5, 67), n., nothing:
erit aliquid, quod aut ex nihilo oriatur, aut in nihilum subito occidat,
Cic. Div. 2, 16, 37:
ut de nihilo quippiam fiat,
id. Fat. 9, 18:
interire in nihilum,
id. Ac. 1, 7, 27:
venire ad nihilum,
id. Fam. 11, 12, 1:
ad nihilum recidere,
id. Phil. 7, 8, 27: quam mihi ista pro nihilol id. Att. 14, 9, 1:
aliquid pro nihilo putare,
id. Div. in Caecil. 7, 24; cf. id. Verr. 2, 2, 16, § 40.—
(β).
Nihili, of no value, worthless:
quem putamus esse non hili, dicimus nihili,
Varr. L. L. 10, § 81 Müll.; cf.: nihili, qui nec hili quidem est. Paul. ex Fest. p. 175 Müll.:
unde is nihili? ubi fuisti?
Plaut. Cas. 2, 3, 29: nihili est autem suum Qui officium facere immemor est. id. Ps. 4, 7, 2:
homo nihili factus,
unmanned, id. Mil. 5, 16.—Hence, nihili pendere or facere, to esteem as nothing, Plaut. Men. 5, 7, 4; id. Ps. 4, 7, 1; Ter. Eun. 1, 2, 14.—
(γ).
De nihilo, for nothing, without cause or reason, Plaut. Curc. 4, 1, 17:
mali rem exempli esse, de nihilo hospites corripi,
Liv. 34, 61; 30, 29.—
(δ).
Nihilo, with compp., by nothing, no: nihilo pluris, quam si, etc., no more than if, etc., Plaut. Bacch. 3, 4, 21:
nihilo minus,
id. Men. 5, 5, 49:
Phaedriae esse nilo minus amicum quam Antiphoni,
Ter. Phorm. 4, 2, 7 (but minus nihilo, less than nothing, id. ib. 3, 3, 2):
nihilo benevolentior,
Cic. Fam. 3, 12, 4:
nihilo major,
id. ib. 6, 3, 4:
nihilo tamen setius,
Caes. B. G. 5, 4 and 7:
nihil segnius,
Liv. 6, 38.—Esp. as adv.: nĭhĭlō mĭnus, or, in one word, nĭhĭlōmĭnus, none the less, no less, nevertheless, notwith standing.
1.
In gen.:
minus dolendum fuit re non perfectā, sed puniendum certe nihilo minus,
Cic. Mil. 7, 19; id. Phil. 5, 9, 26; Quint. 8, 3, 85.—
2.
With si, etsi, quamvis, quamquam, ut, etc.:
in iis rebus, quae nihilo minus, ut ego absim, confici possunt,
Cic. Fam. 10, 2, 2:
nihilo minus eloquentiae studendum est, etsi ea quidam perverse abutuntur,
id. Inv. 1, 4, 5; Caes. B. C. 3, 17:
alia sunt, quae quamvis nolit accidere, nihilominus laudat,
Sen. Ep. 66, 44:
si nihil fiet, nihilominus, etc.,
Cato, R. R. 39, 2.—
3.
Strengthened by tamen:
nihilominus ego hoc faciam tamen,
Ter. Heaut. 5, 3, 10; Cic. Fam. 4, 13, 5; Caes. B. C. 3, 17.—
(ε).
Nihilo aliter, no otherwise:
ego isti nihilo sum aliter ac fui,
Ter. Phorm. 3, 2, 45.—
B.
Transf., adverb., for non, not, by no means:
nihilum metuenda timere,
Hor. S. 2, 3, 53. —
III.
nīl, nothing, no (rare and mostly poet.;
in Cic. not at all): nil intra est oleam, nil extra est in nuce durum,
Hor. Ep. 2, 1, 31; id. C. 4, 4, 73:
nil sanguinis,
no drop of blood, Ov. M. 13, 266:
nil sui,
nothing proper, id. ib. 3, 435; Vulg. Prov. 10, 2 (in Caes. B. G. 5, 29, the true reading is nihil):
hoc ridere meum, tam nil, nulla tibi vendo Iliade,
such a trifle, Pers. 1, 122.—
B.
Transf. as adv., not at all, by no means:
nil opus est verbis,
Lucr. 5, 263:
ut nil umor abundet,
id. 5, 265; 1, 266:
nil pictis timidus navita puppibus Fidit,
Hor. C. 1, 14, 14.—
IV.
nīlum, abl. nīlo, nothing (Lucretian):
ad nilum revorti,
Lucr. 1, 237; so id. 1, 673; 791; 797; 2, 756;
864: nil igitur fieri de nilo posse,
id. 1, 205; 266.

Lewis & Short latin dictionary > nihilo minus
11 quei

1.
qui, quae, quod (old forms: nom. quei; gen. quojus; dat. quoi, and in inscrr. QVOEI, QVOIEI, and QVEI; abl. qui; plur. ques or queis; fem. QVAI; neutr. qua; dat. and abl. queis and quĭs.—Joined with cum: quocum, quācum, quicum, quibuscum;
rarely cum quo,
Liv. 7, 33:
cum quibus,
id. 4, 5. — Placed also before other prepositions: quas contra, quem propter, etc.; v. h. praepp.), pron.
I.
Interrog., who? which? what? what kind or sort of a? (adjectively; while quis, quid is used substantively; qui, of persons, asks for the character, quis usu. for the name).
A.
In direct questions: quae haec daps est? qui festus dies? what sort of a feast? what kind of a festival? Liv. And. ap. Prisc. p. 752 P. (a transl. of Hom. Od. 1, 225: tis daïs, tis de homilos hod epleto; cf. Herm. Doctr. Metr. p. 619): Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chærea? Ter. Eun. 5, 1, 8:
qui color, nitor, vestitus?
id. ib. 2, 2, 11:
qui cantus dulcior inveniri potest? quod carmen aptius? qui actor in imitandā veritate jucundior?
Cic. de Or. 2, 8, 34:
virgo, quae patria est tua?
Plaut. Pers. 4, 4, 88:
occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?
what sort of a person? Cic. Rosc. Am. 34, 96.—
B.
In indirect discourse:
scribis te velle scire, qui sit rei publicae status,
what is the state of the country, Cic. Fam. 1, 7, 10:
quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori... Hinc canere incipiam,
Verg. G. 1, 3:
iste deus qui sit da, Tityre, nobis,
id. E. 1, 18; 2, 19; 3, 8; id. A. 3, 608:
nescimus qui sis,
Cic. Div. in Caecil. 6, 20:
qui sit, qui socium fraudarit, consideremus,
id. Rosc. Com. 6, 17.—
II.
Rel., who, which, what, that, referring to a substantive or pronoun as antecedent.
A.
As a simple rel.
1.
With antecedent expressed:
habebat ducem Gabinium, quīcum quidvis rectissime facere posset,
Cic. Phil. 2, 19, 48:
ille vir, cui patriae salus dulcior fuit,
id. Balb. 5, 11:
vir acer, cui, etc.,
id. Brut. 35, 135:
vir optimus, qui, etc.,
id. Fam. 14, 4, 2:
Priscus, vir cujus, etc.,
Liv. 4, 46, 10; 23, 7, 4:
quod ego fui ad Trasimenum, id tu hodie es,
id. 30, 30, 12:
collaria, quae vocantur maelium,
Varr. R. R. 2, 9, 15:
coloniam, quam Fregellas appellent,
Liv. 8, 23:
sucus, quem opobalsamum vocant,
Plin. 12, 25, 54, § 116:
sidere, quod Caniculam appellavimus,
id. 18, 28, 68, § 272. —
2.
With pronom. antecedent understood: QVI IN IVS VOCABIT, IVMENTVM DATO, Lex XII. Tabularum: SI ADORAT FVRTO, QVOD NEC MANIFESTVM ESCIT, ib. tab. 2, 1. 8:
novistine hominem? ridicule rogitas, quīcum una cibum capere soleo,
Plaut. Trin. 4, 2, 60:
beati, quīs contigit, etc.,
Verg. A. 1, 95:
fac, qui ego sum, esse te,
Cic. Fam. 7, 23, 1. —
3.
The rel. freq. agrees with the foll. word:
est locus in carcere, quod Tullianum appellatur,
Sall. C. 55, 3:
ealoca, quae Numidia appellatur,
id. J. 18, 11:
exstat ejus peroratio, qui epilogus dicitur,
Cic. Brut. 33, 127:
justa gloria, qui est fructus virtutis,
id. Pis. 24, 57:
domicilia conjuncta, quas urbes dicimus,
id. Sest. 42, 91. —
4.
Sometimes it agrees with the logical, not the grammatical antecedent:
ne tu me arbitrare beluam, qui non novisse possim, quīcum aetatem exegerim,
Plaut. Trin. 4, 2, 112:
ubi est scelus qui me perdidit?
Ter. And. 3, 5, 1:
hoc libro circumcisis rebus, quae non arbitror pertinere ad agriculturam,
Varr. R. R. 1, 1, 11:
abundantia earum rerum, quae prima mortales ducunt,
Sall. J. 41, 1; Cic. Fam. 2, 8, 2:
illa furia muliebrium relligionum, qui, etc.,
id. ib. 1, 9, 15: alteram alam mittit, qui satagentibus occurrerent, Auct. B. Afr. 78. —
5.
Relating to a remote subject:
annis ferme DX post Romam conditam Livius fabulam dedit... anno ante natum Ennium: qui (sc. Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
Cic. Tusc. 1, 1, 3; v. the commentators ad loc.; Liv. 21, 26, 2; 31, 38, 10; 37, 14, 2; cf. Krehl ad Prisc. 2, 9, § 48, p. 91.—
6.
The antecedent is sometimes repeated after the rel.:
erant itinera duo, quibus itineribus, etc.,
Caes. B. G. 1, 6. —
7.
In a question, with ne affixed: sed ubi Artotrogus hic est? Art. Stat propter virum fortem... Mil. Quemne ego servavi in campis Curculioniis? whom I saved? Plaut. Mil. 1, 1, 9:
quemne ego vidi?
whom I saw? Ter. And. 4, 4, 29.—
B.
With an accessory signif., causal or final, joined to the subj.
1.
As, because, seeing that, since:
Actio maluimus iter facere pedibus, qui incommodissime navigassemus,
Cic. Att. 5, 9, 1:
hospes, qui nihil suspicaretur,
id. Verr. 2, 1, 25, § 64;
ingrata es, ore quae caput nostro Incolume abstuleris,
Phaedr. 1, 8, 11.—
2.
Qui, with the subj., also follows dignus, indignus, aptus, idoneus, etc., answering the question, to or for what? dignus est, qui imperet, i. e. to, Cic. Leg. 3, 2, 5:
dignum esse dicunt, quīcum in tenebris mices,
id. Off. 3, 19, 77:
socios haud indignos judicas, quos in fidem receptos tuearis,
Liv. 23, 43:
idoneus nemo fuit quem imitarere,
Cic. Verr. 2, 3, 16, § 41.—
3.
Also after demonstrr. or clauses expressing or implying a quality or degree which is defined or explained in the rel.-clause:
qui potest temperantiam laudare is, qui ponat summum bonum in voluptate?
Cic. Off. 3, 33, 117:
nullo modo videre potest quicquam esse utile, quod non honestum sit,
id. ib. 3, 19, 77:
non sumus ii, quibus nihil verum esse videatur,
id. N. D. 1, 5, 12:
nunc dicis aliquid quod ad rem pertineat,
id. Rosc. Am. 18, 52:
quis potest esse tam mente captus, qui neget?
as that, that, to, id. Cat. 3, 9.—
4.
To express a purpose, design, in order that, to:
sunt autem multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur,
Cic. Off. 1, 14, 43:
Caesar equitatum praemisit, qui viderent,
Caes. B. G. 1, 15:
domi creant decem praetores, qui exercitui praeessent,
Nep. Milt. 1, 4. —
C.
The rel. serves as a connective, instead of is, ea, id, with a conj.:
res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum,
and this, Cic. Mil. 20, 53:
ratio docet esse deos, quo concesso, confitendum est, etc.,
id. N. D. 2, 30, 75.—
D.
The rel. sometimes means, by virtue of, according to, such:
quae tua natura est,
according to your disposition, Cic. Fam. 13, 78, 2:
qui meus amor in te est,
such is my love, id. ib. 7, 2, 1.—
E.
In neutr. sing.
a.
Quod signifies,
1.
As much as, as far as, what, = quantum:
adjutabo quod potero,
Ter. Heaut. 3, 1, 7:
cura, quod potes, ut valeas,
Cic. Fam. 14, 4, 6:
quae tibi mandavi, velim ut cures, quod sine molestiā tuā facere poteris,
id. Att. 1, 5, 7:
tu tamen, quod poteris, nos consiliis juvabis,
id. ib. 10, 2, 2; 11, 2, 2; 11, 12, 4; id. Fam. 3, 2, 2:
nihil cuiquam, quod suum dici vellet,
id. Verr. 2, 4, 16, § 36:
(Epicurus) se unus, quod sciam, sapientem profiteri est ausus,
id. Fin. 2, 3, 7:
quod tuo commodo fiat,
id. Fam 4, 2, 4: quod litteris exstet, [p. 1511] id. Tusc. 1, 16, 38:
quod sciam,
Plaut. Ps. 4, 6, 14:
quod ad me attinet,
as far as depends on me, for my part, Cic. Rosc. Am. 42, 122.— With ellips. of attinet: quod ad Caesarem crebri et non belli de eo rumores, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7; Varr. L. L. 5, § 57 Müll.—With gen.:
quod operae,
so much trouble, Cic. Off. 1, 6, 19:
quod aeris,
Liv. 8, 20. —
2.
Wherein:
si quid est, Quod mea opera opus sit vobis,
Ter. And. 4, 3, 23.—
b.
Quo, abl. neutr., with compp. (with or without hoc, eo, or tanto): quo... eo, by how much, by so much, the... the:
quo difficilius, hoc praeclarius,
Cic. Off. 1, 19, 64.—
III.
Indef., any one, any; with si, num, ne, v. quis:
quaeritur, num quod officium aliud alio majus sit,
Cic. Off. 1, 3, 7:
si qui graviore vulnere accepto equo deciderat,
Caes. B. G. 1, 48:
nisi si qui publice ad eam rem constitutus esset,
Cic. Leg. 2, 26, 65:
(BACANALIA) SEI QVA SVNT, S. C. de Bacchan.: ne qui forte putet,
Cic. de Or. 1, 2, 8.
2.
quī, adv. interrog., rel. and indef. [old abl. of 1. qui].
I.
Interrog., in what manner? how? whereby? by what means? why?
A.
In direct questions:
quī minus eadem histrioni sit lex quae summo viro?
Plaut. Am. prol. 76:
Quī, amabo?
id. Bacch. 1, 1, 19:
quī scire possum?
id. ib. 2, 2, 13:
Quī in mentem venit tibi istuc facinus facere?
id. ib. 4, 4, 31:
Quī non?
id. ib. 5, 2, 44:
quī vero dupliciter?
id. Mil. 2, 3, 25:
quī vero?
id. Merc. 2, 3, 60:
quī scis?
Ter. And. 2, 1, 2:
quī istuc facere potuit?
id. Eun. 4, 3, 15:
quī potui melius?
id. Ad. 2, 2, 7:
sed nos deum nisi sempiternum intellegere quī possumus?
Cic. N. D. 1, 10, 25:
quī potest esse in ejusmodi trunco sapientia?
id. ib. 1, 30, 84:
quī potest?
id. Ac. 2, 31, 100:
quī ego minus in Africam traicerem,
Liv. 28, 43, 18.—
B.
In indirect questions:
nimis demiror, quī illaec me donatum esse aureā paterā sciat,
Plaut. Am. 2, 2, 133:
quī istuc credam ita esse, mihi dici velim,
Ter. Phorm. 5, 6, 15:
nec quī hoc mihi eveniat scio,
id. Hec. 2, 3, 6:
neque videre, quī conveniat,
Liv. 42, 50. —
C.
In curses (cf. Gr. pôs, and Lat. utinam), how, would that, if but: quī illum di deaeque magno mactassint malo, Enn. ap. Non. 342, 14 (Trag. Rel. v. 377 Vahl.):
quī te Juppiter dique omnes perduint!
Plaut. Men. 5, 5, 31:
quī istum di perdant!
id. Trin. 4, 2, 78:
quī te di omnes perdant!
id. ib. 4, 2, 155; Ter. Phorm. 1, 2, 73.—Ellipt.:
quī illi di irati!
Cic. Att. 4, 7, 1.—
II.
Rel., wherewith, whereby, wherefrom, how (referring to all genders and both numbers).
1.
In gen.: date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 30 (Trag. Rel. v. 233 Vahl.):
patera, quī Pterela potitare rex est solitus,
Plaut. Am. 1, 1, 104; 1, 3, 37:
sucophantia, quī admutiletur miles,
id. Mil. 3, 1, 172; id. Capt. 1, 1, 33; 3, 4, 24:
mihi dari... vehicla quī vehar,
id. Aul. 3, 5, 28:
multa concurrunt simul, Quī conjecturam hanc facio,
Ter. And. 3, 2, 32:
in tantā paupertate decessit, ut quī efferretur, vix reliquerit,
Nep. Arist. 3, 2.—
2.
Esp., of price, at what price, for how much, = quanti:
indica minumo daturus quī sis, quī duci queat,
Plaut. Pers. 4, 4, 41:
quī datur, tanti indica,
id. ib. 4, 4, 109:
ut quantum possit quīque liceat veneant,
id. Men. 3, 3, 25.—
B.
Transf., that, in order that: Ca. Restim volo mihi emere. Ps. Quam ob rem? Ca. Quī me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87:
ut det, quī fiamus liberi,
id. Aul. 2, 4, 31:
facite, fingite, invenite, efficite, quī detur tibi: Ego id agam, mihi quī ne detur,
Ter. And. 2, 1, 34 sq. —
C.
Indef. (only with particles of emphasis and assurance; cf. Gr. pôs, and v. Fleck. Krit. Misc. p. 28; Lorenz ad Plaut. Most. 811; Brix ad Plaut. Capt. 550), in some way, somehow, surely (ante-class.); with hercle:
hercle quī, ut tu praedicas, Cavendumst me aps te irato,
Plaut. Ps. 1, 5, 58:
hercle quī multo improbiores sunt, quam a primo credidi,
id. Most. 3, 2, 139:
hercle quī aequom postulabat senex,
id. Stich. 4, 1, 53; id. Men. 2, 3, 74.—With edepol:
edepol quī te de isto multi cupiunt nunc mentirier,
Plaut. Mil. 3, 1, 184:
edepol quī quom hanc magis contemplo, magis placet,
id. Pers. 4, 4, 15; id. Am. 2, 2, 144.—With at (cf. atquī), and yet, but somehow: Gr. Non audio. Tr. At pol quī audies, Plaut. Rud. 4, 3, 9; id. Am. 2, 2, 73.— With quippe: horum tibi istic nihil eveniet, quippe quī ubi quod subripias nihil est, Plaut. Aul. 2, 5, 22:
ea nimiast ratio, quippe quī certo scio, etc.,
id. Truc. 1, 1, 49:
quippe quī Magnarum saepe id remedium aegritudinumst,
Ter. Heaut. 3, 2, 27.—With ut:
an id est sapere, ut quī beneficium a benevolente repudies?
Plaut. Trin. 3, 2, 11:
et eum morbum mi esse, ut quī med opus sit insputarier?
id. Capt. 3, 4, 21; id. Bacch. 2, 3, 49.

Lewis & Short latin dictionary > quei
12 qui

1.
qui, quae, quod (old forms: nom. quei; gen. quojus; dat. quoi, and in inscrr. QVOEI, QVOIEI, and QVEI; abl. qui; plur. ques or queis; fem. QVAI; neutr. qua; dat. and abl. queis and quĭs.—Joined with cum: quocum, quācum, quicum, quibuscum;
rarely cum quo,
Liv. 7, 33:
cum quibus,
id. 4, 5. — Placed also before other prepositions: quas contra, quem propter, etc.; v. h. praepp.), pron.
I.
Interrog., who? which? what? what kind or sort of a? (adjectively; while quis, quid is used substantively; qui, of persons, asks for the character, quis usu. for the name).
A.
In direct questions: quae haec daps est? qui festus dies? what sort of a feast? what kind of a festival? Liv. And. ap. Prisc. p. 752 P. (a transl. of Hom. Od. 1, 225: tis daïs, tis de homilos hod epleto; cf. Herm. Doctr. Metr. p. 619): Th. Quis fuit igitur? Py. Iste Chaerea. Th. Qui Chaerea? what Chærea? Ter. Eun. 5, 1, 8:
qui color, nitor, vestitus?
id. ib. 2, 2, 11:
qui cantus dulcior inveniri potest? quod carmen aptius? qui actor in imitandā veritate jucundior?
Cic. de Or. 2, 8, 34:
virgo, quae patria est tua?
Plaut. Pers. 4, 4, 88:
occiso Sex. Roscio, qui primus Ameriam nuntiat?
what sort of a person? Cic. Rosc. Am. 34, 96.—
B.
In indirect discourse:
scribis te velle scire, qui sit rei publicae status,
what is the state of the country, Cic. Fam. 1, 7, 10:
quae cura boum, qui cultus habendo Sit pecori... Hinc canere incipiam,
Verg. G. 1, 3:
iste deus qui sit da, Tityre, nobis,
id. E. 1, 18; 2, 19; 3, 8; id. A. 3, 608:
nescimus qui sis,
Cic. Div. in Caecil. 6, 20:
qui sit, qui socium fraudarit, consideremus,
id. Rosc. Com. 6, 17.—
II.
Rel., who, which, what, that, referring to a substantive or pronoun as antecedent.
A.
As a simple rel.
1.
With antecedent expressed:
habebat ducem Gabinium, quīcum quidvis rectissime facere posset,
Cic. Phil. 2, 19, 48:
ille vir, cui patriae salus dulcior fuit,
id. Balb. 5, 11:
vir acer, cui, etc.,
id. Brut. 35, 135:
vir optimus, qui, etc.,
id. Fam. 14, 4, 2:
Priscus, vir cujus, etc.,
Liv. 4, 46, 10; 23, 7, 4:
quod ego fui ad Trasimenum, id tu hodie es,
id. 30, 30, 12:
collaria, quae vocantur maelium,
Varr. R. R. 2, 9, 15:
coloniam, quam Fregellas appellent,
Liv. 8, 23:
sucus, quem opobalsamum vocant,
Plin. 12, 25, 54, § 116:
sidere, quod Caniculam appellavimus,
id. 18, 28, 68, § 272. —
2.
With pronom. antecedent understood: QVI IN IVS VOCABIT, IVMENTVM DATO, Lex XII. Tabularum: SI ADORAT FVRTO, QVOD NEC MANIFESTVM ESCIT, ib. tab. 2, 1. 8:
novistine hominem? ridicule rogitas, quīcum una cibum capere soleo,
Plaut. Trin. 4, 2, 60:
beati, quīs contigit, etc.,
Verg. A. 1, 95:
fac, qui ego sum, esse te,
Cic. Fam. 7, 23, 1. —
3.
The rel. freq. agrees with the foll. word:
est locus in carcere, quod Tullianum appellatur,
Sall. C. 55, 3:
ealoca, quae Numidia appellatur,
id. J. 18, 11:
exstat ejus peroratio, qui epilogus dicitur,
Cic. Brut. 33, 127:
justa gloria, qui est fructus virtutis,
id. Pis. 24, 57:
domicilia conjuncta, quas urbes dicimus,
id. Sest. 42, 91. —
4.
Sometimes it agrees with the logical, not the grammatical antecedent:
ne tu me arbitrare beluam, qui non novisse possim, quīcum aetatem exegerim,
Plaut. Trin. 4, 2, 112:
ubi est scelus qui me perdidit?
Ter. And. 3, 5, 1:
hoc libro circumcisis rebus, quae non arbitror pertinere ad agriculturam,
Varr. R. R. 1, 1, 11:
abundantia earum rerum, quae prima mortales ducunt,
Sall. J. 41, 1; Cic. Fam. 2, 8, 2:
illa furia muliebrium relligionum, qui, etc.,
id. ib. 1, 9, 15: alteram alam mittit, qui satagentibus occurrerent, Auct. B. Afr. 78. —
5.
Relating to a remote subject:
annis ferme DX post Romam conditam Livius fabulam dedit... anno ante natum Ennium: qui (sc. Livius) fuit major natu quam Plautus et Naevius,
Cic. Tusc. 1, 1, 3; v. the commentators ad loc.; Liv. 21, 26, 2; 31, 38, 10; 37, 14, 2; cf. Krehl ad Prisc. 2, 9, § 48, p. 91.—
6.
The antecedent is sometimes repeated after the rel.:
erant itinera duo, quibus itineribus, etc.,
Caes. B. G. 1, 6. —
7.
In a question, with ne affixed: sed ubi Artotrogus hic est? Art. Stat propter virum fortem... Mil. Quemne ego servavi in campis Curculioniis? whom I saved? Plaut. Mil. 1, 1, 9:
quemne ego vidi?
whom I saw? Ter. And. 4, 4, 29.—
B.
With an accessory signif., causal or final, joined to the subj.
1.
As, because, seeing that, since:
Actio maluimus iter facere pedibus, qui incommodissime navigassemus,
Cic. Att. 5, 9, 1:
hospes, qui nihil suspicaretur,
id. Verr. 2, 1, 25, § 64;
ingrata es, ore quae caput nostro Incolume abstuleris,
Phaedr. 1, 8, 11.—
2.
Qui, with the subj., also follows dignus, indignus, aptus, idoneus, etc., answering the question, to or for what? dignus est, qui imperet, i. e. to, Cic. Leg. 3, 2, 5:
dignum esse dicunt, quīcum in tenebris mices,
id. Off. 3, 19, 77:
socios haud indignos judicas, quos in fidem receptos tuearis,
Liv. 23, 43:
idoneus nemo fuit quem imitarere,
Cic. Verr. 2, 3, 16, § 41.—
3.
Also after demonstrr. or clauses expressing or implying a quality or degree which is defined or explained in the rel.-clause:
qui potest temperantiam laudare is, qui ponat summum bonum in voluptate?
Cic. Off. 3, 33, 117:
nullo modo videre potest quicquam esse utile, quod non honestum sit,
id. ib. 3, 19, 77:
non sumus ii, quibus nihil verum esse videatur,
id. N. D. 1, 5, 12:
nunc dicis aliquid quod ad rem pertineat,
id. Rosc. Am. 18, 52:
quis potest esse tam mente captus, qui neget?
as that, that, to, id. Cat. 3, 9.—
4.
To express a purpose, design, in order that, to:
sunt autem multi, qui eripiunt aliis, quod aliis largiantur,
Cic. Off. 1, 14, 43:
Caesar equitatum praemisit, qui viderent,
Caes. B. G. 1, 15:
domi creant decem praetores, qui exercitui praeessent,
Nep. Milt. 1, 4. —
C.
The rel. serves as a connective, instead of is, ea, id, with a conj.:
res loquitur ipsa, quae semper valet plurimum,
and this, Cic. Mil. 20, 53:
ratio docet esse deos, quo concesso, confitendum est, etc.,
id. N. D. 2, 30, 75.—
D.
The rel. sometimes means, by virtue of, according to, such:
quae tua natura est,
according to your disposition, Cic. Fam. 13, 78, 2:
qui meus amor in te est,
such is my love, id. ib. 7, 2, 1.—
E.
In neutr. sing.
a.
Quod signifies,
1.
As much as, as far as, what, = quantum:
adjutabo quod potero,
Ter. Heaut. 3, 1, 7:
cura, quod potes, ut valeas,
Cic. Fam. 14, 4, 6:
quae tibi mandavi, velim ut cures, quod sine molestiā tuā facere poteris,
id. Att. 1, 5, 7:
tu tamen, quod poteris, nos consiliis juvabis,
id. ib. 10, 2, 2; 11, 2, 2; 11, 12, 4; id. Fam. 3, 2, 2:
nihil cuiquam, quod suum dici vellet,
id. Verr. 2, 4, 16, § 36:
(Epicurus) se unus, quod sciam, sapientem profiteri est ausus,
id. Fin. 2, 3, 7:
quod tuo commodo fiat,
id. Fam 4, 2, 4: quod litteris exstet, [p. 1511] id. Tusc. 1, 16, 38:
quod sciam,
Plaut. Ps. 4, 6, 14:
quod ad me attinet,
as far as depends on me, for my part, Cic. Rosc. Am. 42, 122.— With ellips. of attinet: quod ad Caesarem crebri et non belli de eo rumores, Cael. ap. Cic. Fam. 8, 1, 4; Cic. Q. Fr. 3, 1, 3, § 7; Varr. L. L. 5, § 57 Müll.—With gen.:
quod operae,
so much trouble, Cic. Off. 1, 6, 19:
quod aeris,
Liv. 8, 20. —
2.
Wherein:
si quid est, Quod mea opera opus sit vobis,
Ter. And. 4, 3, 23.—
b.
Quo, abl. neutr., with compp. (with or without hoc, eo, or tanto): quo... eo, by how much, by so much, the... the:
quo difficilius, hoc praeclarius,
Cic. Off. 1, 19, 64.—
III.
Indef., any one, any; with si, num, ne, v. quis:
quaeritur, num quod officium aliud alio majus sit,
Cic. Off. 1, 3, 7:
si qui graviore vulnere accepto equo deciderat,
Caes. B. G. 1, 48:
nisi si qui publice ad eam rem constitutus esset,
Cic. Leg. 2, 26, 65:
(BACANALIA) SEI QVA SVNT, S. C. de Bacchan.: ne qui forte putet,
Cic. de Or. 1, 2, 8.
2.
quī, adv. interrog., rel. and indef. [old abl. of 1. qui].
I.
Interrog., in what manner? how? whereby? by what means? why?
A.
In direct questions:
quī minus eadem histrioni sit lex quae summo viro?
Plaut. Am. prol. 76:
Quī, amabo?
id. Bacch. 1, 1, 19:
quī scire possum?
id. ib. 2, 2, 13:
Quī in mentem venit tibi istuc facinus facere?
id. ib. 4, 4, 31:
Quī non?
id. ib. 5, 2, 44:
quī vero dupliciter?
id. Mil. 2, 3, 25:
quī vero?
id. Merc. 2, 3, 60:
quī scis?
Ter. And. 2, 1, 2:
quī istuc facere potuit?
id. Eun. 4, 3, 15:
quī potui melius?
id. Ad. 2, 2, 7:
sed nos deum nisi sempiternum intellegere quī possumus?
Cic. N. D. 1, 10, 25:
quī potest esse in ejusmodi trunco sapientia?
id. ib. 1, 30, 84:
quī potest?
id. Ac. 2, 31, 100:
quī ego minus in Africam traicerem,
Liv. 28, 43, 18.—
B.
In indirect questions:
nimis demiror, quī illaec me donatum esse aureā paterā sciat,
Plaut. Am. 2, 2, 133:
quī istuc credam ita esse, mihi dici velim,
Ter. Phorm. 5, 6, 15:
nec quī hoc mihi eveniat scio,
id. Hec. 2, 3, 6:
neque videre, quī conveniat,
Liv. 42, 50. —
C.
In curses (cf. Gr. pôs, and Lat. utinam), how, would that, if but: quī illum di deaeque magno mactassint malo, Enn. ap. Non. 342, 14 (Trag. Rel. v. 377 Vahl.):
quī te Juppiter dique omnes perduint!
Plaut. Men. 5, 5, 31:
quī istum di perdant!
id. Trin. 4, 2, 78:
quī te di omnes perdant!
id. ib. 4, 2, 155; Ter. Phorm. 1, 2, 73.—Ellipt.:
quī illi di irati!
Cic. Att. 4, 7, 1.—
II.
Rel., wherewith, whereby, wherefrom, how (referring to all genders and both numbers).
1.
In gen.: date ferrum, quī me animā privem, Enn. ap. Non. p. 474, 30 (Trag. Rel. v. 233 Vahl.):
patera, quī Pterela potitare rex est solitus,
Plaut. Am. 1, 1, 104; 1, 3, 37:
sucophantia, quī admutiletur miles,
id. Mil. 3, 1, 172; id. Capt. 1, 1, 33; 3, 4, 24:
mihi dari... vehicla quī vehar,
id. Aul. 3, 5, 28:
multa concurrunt simul, Quī conjecturam hanc facio,
Ter. And. 3, 2, 32:
in tantā paupertate decessit, ut quī efferretur, vix reliquerit,
Nep. Arist. 3, 2.—
2.
Esp., of price, at what price, for how much, = quanti:
indica minumo daturus quī sis, quī duci queat,
Plaut. Pers. 4, 4, 41:
quī datur, tanti indica,
id. ib. 4, 4, 109:
ut quantum possit quīque liceat veneant,
id. Men. 3, 3, 25.—
B.
Transf., that, in order that: Ca. Restim volo mihi emere. Ps. Quam ob rem? Ca. Quī me faciam pensilem, Plaut. Ps. 1, 1, 87:
ut det, quī fiamus liberi,
id. Aul. 2, 4, 31:
facite, fingite, invenite, efficite, quī detur tibi: Ego id agam, mihi quī ne detur,
Ter. And. 2, 1, 34 sq. —
C.
Indef. (only with particles of emphasis and assurance; cf. Gr. pôs, and v. Fleck. Krit. Misc. p. 28; Lorenz ad Plaut. Most. 811; Brix ad Plaut. Capt. 550), in some way, somehow, surely (ante-class.); with hercle:
hercle quī, ut tu praedicas, Cavendumst me aps te irato,
Plaut. Ps. 1, 5, 58:
hercle quī multo improbiores sunt, quam a primo credidi,
id. Most. 3, 2, 139:
hercle quī aequom postulabat senex,
id. Stich. 4, 1, 53; id. Men. 2, 3, 74.—With edepol:
edepol quī te de isto multi cupiunt nunc mentirier,
Plaut. Mil. 3, 1, 184:
edepol quī quom hanc magis contemplo, magis placet,
id. Pers. 4, 4, 15; id. Am. 2, 2, 144.—With at (cf. atquī), and yet, but somehow: Gr. Non audio. Tr. At pol quī audies, Plaut. Rud. 4, 3, 9; id. Am. 2, 2, 73.— With quippe: horum tibi istic nihil eveniet, quippe quī ubi quod subripias nihil est, Plaut. Aul. 2, 5, 22:
ea nimiast ratio, quippe quī certo scio, etc.,
id. Truc. 1, 1, 49:
quippe quī Magnarum saepe id remedium aegritudinumst,
Ter. Heaut. 3, 2, 27.—With ut:
an id est sapere, ut quī beneficium a benevolente repudies?
Plaut. Trin. 3, 2, 11:
et eum morbum mi esse, ut quī med opus sit insputarier?
id. Capt. 3, 4, 21; id. Bacch. 2, 3, 49.

Lewis & Short latin dictionary > qui

См. также в других словарях:

Why did the chicken cross the road? — Why did the chicken cross the road? … Wikipedia
Why Do You Love Me — Single by Garbage from the album Bleed Like Me B side … Wikipedia
YET — (Youth Europe and Theatre) is a multi country theatre exchange project for students between the age of 15 to 18 that started in Noordwijkerhout in the Netherlands. It has had many partners in Greece, Italy and Finland. The project takes place… … Wikipedia
Yet — Yet, adv. [OE. yet, [yogh]et, [yogh]it, AS. git, gyt, giet, gieta; akin to OFries. ieta, eta, ita, MHG. iezuo, ieze, now, G. jetzo, jetzt.] [1913 Webster] 1. In addition; further; besides; over and above; still. A little longer; yet a little… … The Collaborative International Dictionary of English
Why Don’t We Do It in the Road? — Исполнитель The Beatles Альбом The Beatles Дата выпуска 22 ноября 1968 Дата записи … Википедия
Why Do Fools Fall in Love (album) — Why Do Fools Fall in Love Studio album by Diana Ross Released September 4, 1981 Recorded 1980 1981 … Wikipedia
Why Democracy? — Infobox Film | name = Why Democracy? caption = director = Weijun Chen, Rodrigo Vazquez, Alex Gibney, Lalit Vachani, Sabiha Sumar, Nino Kirtadze, Daniel Junge, Leila Menjou, Karsten Kjaer, Kazuhiro Soda producer = Don Edkins Mette Heide writer =… … Wikipedia
yet — yet1 W1S1 [jet] adv [: Old English; Origin: giet] 1.) a) used in negative statements and questions to talk about whether something that was expected has happened ▪ I haven t asked him yet (=but I will) . ▪ Has Edmund arrived yet? ▪ Have you… … Dictionary of contemporary English
Why Didn't They Ask Evans? — infobox Book | name = Why Didn t They Ask Evans? title orig = translator = image caption = Dust jacket illustration of the first UK edition author = Agatha Christie cover artist = Gilbert Cousland country = United Kingdom language = English… … Wikipedia
Why Do Fools Fall in Love (film) — Infobox Film name = Why Do Fools Fall in Love caption = Theatrical poster writer = Tina Andrews starring = Halle Berry Vivica A. Fox Lela Rochon and Larenz Tate Paul Mazursky Pamela Reed Alexis Cruz Jon Huertas David Barry Gray Miguel A. Núñez Jr … Wikipedia
yet*/*/*/ — [jet] adv, conjunction 1) not before a particular time used for talking or asking about something that has not happened at a particular time, but will probably happen in the future She hasn t decided yet if she wants to come.[/ex] ‘Are you… … Dictionary for writing and speaking English

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

yet why

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Словари и энциклопедии на Академике

Перевод: с латинского на английский

yet why

См. также в других словарях:

Поделиться ссылкой на выделенное

Прямая ссылка: